Την ιστορία -λένε- τη γράφουν οι νικητές. Την ιστορία του ελληνικού εμφυλίου όμως δεν την έγραψαν αυτοί, ίσως γιατί δεν νίκησαν... Εδώ και αρκετά χρόνια τη γράφουν οι ηττημένοι.
Ο Γιάννης Παναρίτης εμπιστεύτηκε τις αναμνήσεις του. Ένα μικρό λιθαράκι, σεμνή καταγραφή γεγονότων αυτής της τόσο σπαρακτικής περιόδου της ιστορίας μας μέσα απο τις εκδόσεις ΙΔΙΟΜΟΡΦή.
Ο συγγραφέας, Γιάννης Παναρίτης (Κούλης), ήταν ένας απλός πατριώτης του Δημοκρατικού Στρατού στα νιάτα του. Κι αφηγείται την οδοιπορία του στην ανατολική Πελοπόννησο και κυρίως στην περιοχή του Πάρνωνα. Υψος χαμηλότονο, αλλά χωρίς παραχωρητική διάθεση, και γλώσσα αφτιασίδωτη. Μπήκε στις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού στα 27 του, το 1946, και πιάστηκε το 1949. Πέρασε από φυλακές και Μακρόνησο - Αγιο Ευστράτιο, απ' όπου απολύθηκε ως αδειούχος το 1954.
Οπως δηλώνε και ο ίδιος, δεν επιδιώκει να γράψει ιστορία, απλώς τις «δύσκολες, σκληρές και απερίγραπτες τραγικές καταστάσεις» που πέρασαν οι μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού θέλει να καταγράψει ως αυτόπτης μάρτυρας. Ιστορίες από μια εμφύλια σφαγή.
Αποχαιρετώντας το σύντροφό μας Γιάννη Παναρίτη '
Εφυγε τη Δευτέρα από τη ζωή ο σύντροφος και αγωνιστής, Γιάννης Παναρίτης, μέλος της Π.Κ Κορυδαλλού, σε ηλικία 90 ετών. Η κηδεία του έγινε χθες Τετάρτη 16/1/2013 στις 2.30μμ στο Γ΄Νεκροταφείο (Θηβών, Νίκαια).
Η Πολιτική Κίνηση ΣΥΝ ΚΟΡ/ΛΟΥ εκφράζει τα θερμά της συλλυπητήρια στο γιό του Δημήτρη και στη κόρη του Ελένη και στα δυό του εγγόνια , Ξανθούλα και Γιαννάκη.
Αγαπητέ μας σύντροφε, Γιάννη Παναρίτη,
Εμείς οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες στο Κορυδαλλό και το Πειραιά σε γνωρίσαμε στα χρόνια αμέσως μετά την μεταπολίτευση , όταν συμμετείχες ως απλό μέλος στην οργάνωση βάσης του τότε ΚΚΕ Εσωτερικού Κορυδαλλού. Ήσουν παρών σε όλες τις κομματικές και πολιτικές διαδικασίες και εκδηλώσεις και κείνο που σε διέκρινε ήταν η καθαρότητα και η ταπεινότητα με την οποία εξέφραζες τις απόψεις του , χωρίς να πάψεις ποτέ να τις υπερασπίζεσαι μαχητικά και με ανιδιοτέλεια. Παρά τα δύσκολα πού είχες περάσει στη ζωή σου, δεν σε θυμόμαστε ποτέ να έχεις παραπονεθεί για κάτι . Αντίθετα μας αντιμετώπιζες όλους και όλες, μικρούς και μεγάλους , ως ίσος προς ίσους και ποτέ δεν επεδίωξες θέσεις και αξιώματα . Η παρουσία σου ήταν διακριτική και σεμνή , ακόμη και όταν διηγιόσουν τα μεγάλα και σπουδαία της ζωής σου στη Λακωνία κατά τη διάρκεια της Αντίστασης , αργότερα στον Εμφύλιο και μετά στις εξορίες της Μακρονήσου και του ΄Αη-Στράτη.
Ο πράος και μειλίχιος χαρακτήρας σου διατηρήθηκε μέχρι και πρόσφατα που συνέχισες να είσαι κοντά μας , να συμμετέχεις και να ενδιαφέρεσαι , παρά το προχωρημένο της ηλικίας σου , ως απλό μέλος της Πολιτικής Κίνησης του Συνασπισμού Κορυδαλλού. Ο Γιάννης Παναρίτης γεννήθηκε το 1922 στο χωριό Κουπιά Λακωνίας. Στο Δημοκρατικό Στρατό εντάχθηκε στις 13-12-1946 , όπως και τα άλλα δύο αδέλφια του, ο Δημήτρης που σκοτώθηκε το 1947 και ο Πέτρος που έμεινε ανάπηρος. Πιάστηκε στις 17-8-1949 και η συνέχεια γνωστή . Στρατόπεδο Τριπόλεως , Φυλακές Τριπόλεως , Μακρόνησο και τον Αύγουστο 1950 στον Αη –Στράτη μέχρι το και το 1954, που απολύθηκε ως αδειούχος. Παντρεύεται τον Οκτώβριο του 1958 με την Ματίνα Κατσουρίνη , κόρη του αγωνιστή και προπολεμικού κομμουνιστή Στυλιανού Κατσουρίνη από τα Πάκια Λακωνίας με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά , το Δημήτρη και την Ελένη. Με την οικογένειά του τα πρώτα χρόνια έζησαν στην Αγία Βαρβάρα και μετά στο Κορυδαλλό.
Δούλευε σε οικοδομές και συμμετείχε ενεργά σε όλες τις δραστηριότητες της Αριστεράς. Μαζί τους ζούσε και η μητέρα του, Ελένη, μιά ηρωϊκή και πονεμένη γυναίκα, που είχε οδηγηθεί στο στρατόπεδο Τριπόλεως και στην οποία πολλές φορές αναφέρεται στο βιβλίο του « Όταν αφηγείσαι , αντιστέκεσαι » Λακωνία 1946-1949 . Ένα βιβλίο που ο Γιάννης Παναρίτης κρατά ανοικτό το διάλογο με τους αφανείς νεκρούς και επιζώντες . Και τα καταφέρνει γιατί τα όσα έζησε εκείνα τα χρόνια 46-49, ως αντάρτης στο ηρωϊκό Συγκρότημα του Πάρνωνα και μετά στη Μακρόνησσο και στον Αη –Στράτη, είναι ηρωϊκά και πένθιμα, δηλ. τραγικά. Και ως τέτοια θέλει να τα διασώσει και να τα διαδόσει. Αισθανόταν έντονη την παρουσία των συντρόφων του στα χωριά του Πάρνωνα και αλλού, νεκρών και επιζώντων, και γι΄ αυτό επιμένει πολύ στις λεπτομέρειες των μαχών που έγιναν. Θυμάται ημερομηνίες, τόπους, ονόματα.
Με περισσή ευθύτητα, ειλικρίνεια και αντικειμενικότητα, σε πολλά σημεία του βιβλίου, δεν χάνει την ευκαιρία να επισημάνει ότι ο ίδιος έζησε τις μάχες και τις επιχειρήσεις του Συγκροτήματος του Πάρνωνα, ως ομαδάρχης το 47 και Πολιτικός Επίτροπος Διμοιρίας το 48 και σ΄ αυτά τα γεγονότα επικεντρώνεται. Αλλά και οι περιγραφές και οι αναλύσεις του και για τα άλλα Συγκροτήματα της Τρίτης Μεραρχίας και εν τέλει του εμφυλίου σε ολόκληρη την Πελοπόνησσο είναι εξ ίσσου σημαντικές. Συγκλονιστική είναι η περιγραφή της επιχείρησης της απελευθέρωσης των 218 φυλακισμένων Σπάρτης στις 13 Φεβρουαρίου 1947 με τον μεγάλο αντίκτυπο που είχε όχι μόνο στη Λακωνία και στην Πελοπόνησσο, αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Το ίδιο και η απελευθέρωση των 28 φυλακισμένων Γυθείου τον Φεβρουάριο του 1948. Μέχρι και πρόσφατα ξαναζούσε τη διάβαση του Ευρώτα με βροχή, στο δρόμο γιά τη μάχη της Αλαγονίας τον Ιανουάριο του 1947, το λημέρι στα Τζίντζινα που κυριαρχεί σε όλο το βιβλίο, της Εφτακαρβελούς, όπως και το φυλάκιο στην κορυφή του Μαλεβού, που είναι η ψηλότερη κορυφή του Πάρνωνα και βλέπει προς όλες τις κατευθύνσεις.
Οι αφηγήσεις του ακόμα και μέχρι πρόσφατα ήταν γεμάτες από συναρπαστικούς ανθρώπους, τους συντρόφους του τα πέτρινα χρόνια , τοπία , βουνά, λημέρια, ποτάμια, πηγές, στάνες, ζώα, βρύσες , δάση, μάχες , επιχειρήσεις, σαμποτάζ, ιδέες, σκέψεις, συναισθήματα.
Αγαπητέ μας σύντροφε Γιάννη Παναρίτη
Εμείς οι σύντροφοί σου από το Κορυδαλλό και τον Πειραιά σε αποχαιρετούμε σήμερα και σου υποσχόμαστε ότι το παράδειγμα της ανιδιοτέλειάς σου, της απλότητάς σου και της αυτοθυσίας σου για μια πιο δίκαιη και ανθρώπινη κοινωνία, όπως και η έντονη κριτική ματιά σου στα πράγματα και θάματα που έζησες τα δύσκολα και τραγικά εκείνα χρόνια, θα μας εμπνέει στους καθημερινούς αγώνες μας, ιδιαίτερα σήμερα που απ΄ ότι φαίνεται η πλειοψηφία της κοινωνίας εναποθέτει της ελπίδες της για τη Δημοκρατική Ανατροπή σε Κυβέρνηση της Αριστεράς μέσα από το Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς, που με τόσο πάθος και αγωνία υπερασπίστηκες μέχρι και τελευταία.
Να είσαι σίγουρος ότι το παράδειγμά σου θα μας συντροφεύει και θα κάνει ακόμη πιο συναρπαστική τη πορεία μας στο μακρύ δρόμο για το σοσιαλισμό με ελευθερία και δημοκρατία. Τα θερμά μας συλλυπητήρια στο γιό σου Δημήτρη , στη κόρη σου Ελένη και στα δυό σου εγγόνια , την Ξανθούλα και τον Γιαννάκη.
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ
