Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2013

"ΑΠΟΛΕΙΠΕΙΝ Ο ΘΕΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΝ", Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ

Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ', ακουσθεί
αόρατος θίασος να περνά
με μουσικές εξαίσιες, με φωνές-
την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου
που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου
που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανοφέλετα θρηνήσεις.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει.
Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν
ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου·
μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι,
πλησιάσε σταθερά προς το παράθυρο,
κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ' όχι
με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,
ώς τελευταία απόλαυσι τους ήχους,
τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,
κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις,

Το « Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον » το έγραψε ο Καβάφης το 1910 κι αναφέρεται στο 30 π.Χ. , παραμονή της κατάκτησής της Αλεξάνδρειας (Κέντρο του τότε κόσμου) από τον Οκτάβιο και στο σαν θεϊκό σημάδι της εγκατάλειψης του Αντωνίου, από τον προστάτη του Θεό Διόνυσο...

Στους στίχους 4-6 έχουμε το θέμα της ολοκληρωτικής αποτυχίας ενός σημαντικού ανθρώπου, του Αντώνιου, συγχρόνως με την προτροπή για μια συγκεκριμένη διαγωγή σε αυτήν την δύσκολη ώρα.

Οι στίχοι 7-8, ολοκληρώνουν την στάση ζωής, που προτείνεται: όχι μόνο να μην θρηνήσεις «ανοφέλατα» την ζωή και θέση που χάνεις, αλλά και να την αποχαιρετήσεις με στωική αξιοπρέπεια, «σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος».

Γι αυτό δεν είναι αρκετό να αποφεύγεις τους θρήνους χρειάζεται να μην επιτρέψεις Αντώνιε στον εαυτό σου την παρηγοριά της αυταπάτης (στίχοι 9-10), «μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς».

Σστίχοι 12-19 στο τέλος, δίνει προτροπή για αποχαιρετισμό. Το ποίημα μας «διδάσκει» όπως κάθε εικόνα από τη ζωή, ότι πρέπει να αντικρίζουμε την συμφορά με αξιοπρέπεια.
Ο «αόρατος θίασος» που περνά «μεσάνυκτα» με «μουσική» και «φωνές», παίρνοντας νόημα μηνύματος του θανάτου, για κάθε «Αντώνιο», για κάθε άνθρωπο που χάνει ότι θεώρησε ο ίδιος κι ίσως και οι άλλοι, σημαντικό, σπουδαίο και ξεχωριστό.

Όταν θα ακούσει, δηλαδή, καθένας από μας μια τέτοια μουσική, τη μουσική που σημαίνει το τέλος, να μη δειλιάσουμε, να μη αρχίσουμε τα παρακάλια και τα παράπονα. Να αποχωρήσουμε με αξιοπρέπεια, να αποχαιρετήσουμε την «Αλεξάνδρεια» που χάνουμε.