Ένα ναυτικό ατύχημα και ρύπανση στις Λακωνικές Ακτές δυστυχώς δύναται να ισοδυναμεί με συνέπειες αντίστοιχες με πυρηνικό ατύχημα, καθώς και στις δύο περιπτώσεις η αλιεία όπως και κάθε άλλη γεωργική παραγωγή παραγκωνίζονται από το καταναλωτικό κοινό (ορθά) για αρκετά χρόνια ενώ οι πανέμορφες ακτές - παραλίες και η τουρουστική υποδομή της περιοχής παύουν για πολλές δεκαετίες...
Ακολουθεί επιστολή από τα Δικηγορικά Γραφεία, Πολυχρόνης Γ. Περιβολάρης, Πειραιάς 14 Μαρτίου 2011
ΘΕΜΑ: Ανεφοδιασμοί αγκυροβολία Πλοίων στον Όρμο Βατίκων - Ελαφονήσου).
Ως Πρόεδρος της τετραμελούς Επιτροπής Αγώνα (με μέλη τους: Χαράλαμπο Βαρβαρέσο, συνταξιούχο Πλοίαρχο ΕΝ, Τζαννέτο Οικονόμο, συνταξιούχο Αξιωματικό της Αεροπορίας - πραγματογνώμονα ατυχημάτων, Ιωάννη Ψαρράκη πρώην Κοινοτάρχη του Κάμπου Βοιών Λακωνίας) ενάντια στην Αγκυροβολία πλοίων στον Κόλπο των Βατίκων, σας αποστέλλω το κάτωθι υπόμνημα και παρακαλώ να συνεκτιμηθεί, με τα υπόλοιπα στοιχεία που διαθέτετε, προκειμένου να δοθεί λύση στο μεγάλο πρόβλημα με τις αγκυροβολίες – ανεφοδιασμούς των πλοίων στο όρμο Βατίκων, ώστε να προστατευθεί η υγεία των κάτοικων, η ασφάλεια της περιοχής, το περιβάλλον και ο ενάλιος και παράκτιος αρχαιολογικός της πλούτος.
Την Επιτροπή Αγώνα συνέστησαν οι ακόλουθοι Σύλλογοι και πολίτες της περιοχής των Βατίκων:1)«ΤΟΥΛΙΠΑ ΓΟΥΛΙΜΗ» 2)Ομοσπονδία των εν Αττική Βατικιώτικων Συλλόγων 3)Ναυτικός Όμιλος Βατίκων 4)Πολιτιστικός Σύλλογος Βατίκων 5) Σύνδεσμος Νεαπολιτών «TA ΒΑΤΙΚΑ» 6) Αδελφότης Φαρακλιωτών «Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ» 7) Σύνδεσμος Λαχιωτών «Ο ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ» 8) Σύνδεσμος Αγιονικολαϊτών «Ο ΚΑΒΟΜΑΛΙΑΣ» 9) Χαράλαμπος Βαρβαρέσος 10) Τζαννέτος Οικονόμος.
ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ
I. ΠΡΟΣ: Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη
Γενική Γραμματεία Ασφάλειας Ναυσιπλοΐας
Δ/νση Λιμενικής Αστυνομίας Τμήμα Α΄
Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
Γραφείο κ. Υπουργού
II. ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
1) ΥΠΤΠ / Γρ .Υπουργού
2) ΥΘΥΝΑΛ/ Γρ. Υπουργού
3)Γραφείο Λεωνίδα Γρηγοράκου (Βουλευτού ΠΑΣΟΚ Λακωνίας)
4)Γραφείο Αθανάσιου Δαβάκη (Βουλευτού ΝΔ Λακωνίας)
5)Γραφείο Γρηγόρη Αποστολάκου (Βουλευτού ΝΔ Λακωνίας)
6)Γραφείο Μανώλη Αντωνάκου (πολιτευτού ΠΑΣΟΚ Λακωνίας)
7) ΥΘΥΝΑΛ/ Γρ.ΓΓΛΛΠ
8)ΥΘΥΝΑΛ/Γρ. Αρχηγού
9)ΥΠΤΠ/ΔΠΘΠ
10)ΥΠΤΠ/ΔΑΝ
11)ΥΘΥΝΑΛ/ΔΠΘΠ
12)Περιφέρεια Πελοποννήσου
13) Δήμο Μονεμβασίας
14)Δημοτικό διαμέρισμα Νεάπολης
15)Δημοτικό διαμέρισμα Λαχίου
16)Δήμο Ελαφονήσου
17) Λ/Χ Νεάπολης Βοιών
18) Τελωνείο Νεάπολης Βοιών
Κύριοι,
Στις 20-12-2010 με επιστολή μου που εστάλη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email), απευθύνθηκα στο Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας ως Πρόεδρος της τετραμελούς Επιτροπής Αγώνα ενάντια στην Αγκυροβολία των Πλοίων στον όρμο των Βατίκων, η οποία ορίσθηκε από τους κατοίκους, τους τοπικούς πολιτιστικούς Συλλόγους, την Ομοσπονδία των Βατικιώτικων Συλλόγων της Αττικής και εμπορικούς φορείς της περιοχής.
Από το Γραφείο του κ. Υπουργού με ενημέρωσαν τηλεφωνικώς στις 28-12-2011,(ο κ. Καστελάνος, συγκεκριμένα), ότι, όπως αντιλαμβάνονται το θέμα μας, η αρμοδιότητα για την επίλυση του δεν ανήκει στο Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων αλλά σε αυτά της Προστασίας του Πολίτη και ΥΠΕΚΑ, και ότι θα έπρεπε να τεθεί το θέμα εκεί, με τη μορφή υπομνήματος και να συγκοινοποιηθεί στο Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων.
Σε συνέχεια, λοιπόν, των ενεργειών αυτών και αφού έθεσα ξανά το θέμα απευθείας στον κ. Διαμαντίδη (κατά την κοπή πίτας του Συνδέσμου Βελανιδιωτών, στις 22-1-2011, στο Πολιτιστικό κέντρο του Δήμου Κορυδαλλού, όταν και βραβεύθηκε από τον συγκεκριμένο Σύλλογο για την ένταξη σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα της κατασκευής αλιευτικού καταφυγίου στην περιοχή), έρχομαι να υποβάλω το παρόν υπόμνημα για το ανωτέρω φλέγον για την περιοχή θέμα.
Η γεωγραφική θέση και το πρόβλημα
Ο συγκεκριμένος τόπος (ο όρμος των Βατίκων), που βρίσκεται στο νοτιοανατολικότερο άκρο της ηπειρωτικής Ευρώπης και πάνω στο θαλάσσιο πέρασμα του στενού των Κυθήρων, βρίθει υποβρύχιων αρχαιολογικών θησαυρών και, επιπλέον, φιλοξενεί έναν από τους σπουδαιότερους τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας: τις παραλίες της Ελαφονήσου και της απέναντι ηπειρωτικής ακτής εντός του όρμου.
Η περιοχή μας, πράγματι, καθότι βρίσκεται σε θαλάσσιο πέρασμα, επιβαρύνεται καθημερινά από τη διέλευση δεκάδων πλοίων, που κατευθύνονται προς τη Μαύρη Θάλασσα ή κατεβαίνουν από εκεί, με προορισμό άλλα σημεία εντός ή εκτός της Μεσογείου. Πολλές φορές στο παρελθόν έχουμε πέσει θύματα θαλάσσιας ρύπανσης από διερχόμενα πλοία ή λόγω ατυχημάτων κατά τη διέλευση και γνωρίζουμε πολύ καλά τις επιζήμιες συνέπειες για την περιοχή.
Επιπλέον, από το έτος 2000 και έπειτα είμαστε μάρτυρες του φαινομένου της προσέγγισης, αγκυροβολίας και παραμονής για αρκετές ημέρες 20 ακόμη και 30 πλοίων εντός του όρμου, σε περιπτώσεις «δύσκολου καιρού».
Τα πλοία παραμένουν στον χώρο χωρίς χρονικό περιορισμό, χωρίς να εκτελούν διαδικασίες ελευθεροκοινωνίας, χωρίς να ελέγχεται το εάν προχωρούν σε απορρίψεις και τι είδους, χωρίς να ελέγχονται τα πιστοποιητικά τους και το εάν είναι ασφαλισμένα για θαλάσσια ρύπανση ή ναυάγιο -όπως επιβάλει η εθνική νομοθεσία- και, γενικώς, χωρίς να «ενοχλούνται» από κανέναν και καμία Αρχή, με μοναδική πρόφαση-δικαιολογία είτε τις «δυσμενείς» καιρικές συνθήκες, μια έννοια η οποία είναι αόριστη και διαφορετικά αντιληπτή από τον καθένα είτε την αναμονή ναύλου.
Επιπροσθέτως, τα τελευταία χρόνια, και μετά την εγκατάλειψη της δραστηριότητας των εφοδιασμών στην Πύλο λόγω σοβαρών ατυχημάτων αλλά και λόγω της δημιουργίας μεγάλης τουριστικής επένδυσης στη περιοχή, ο όρμος των Βατίκων έχει γίνει σημείο προσέγγισης πολλών πλοίων με σκοπό τη λήψη εφοδίων, αλλαγές πληρωμάτων, επιθεωρήσεις, αλλαγές Σημαίας,αναμονή ναύλου και, δυστυχώς, πλείστων άλλων δραστηριοτήτων, οι οποίες είναι παντελώς παράνομες και ενέχουν σοβαρούς κινδύνους πρόκλησης σοβαρών ατυχημάτων (επισκευαστικές εργασίες στο Αγκυροβόλιο, υφαλοκαθαρισμοί, λήψη λιπαντικών στο αγκυροβόλιο και εσχάτως και πετρελαίου από τη χερσαία ζώνη).
Γινόμαστε, λοιπόν, μάρτυρες όλων των παραπάνω: ναυτικοί να αποβιβάζονται στην Νεάπολη χωρίς να έχουν γίνει διαδικασίες ελευθεροκοινωνίας -κάτι που είναι απολύτως παράνομο- και μέλη επισκευαστικών συνεργείων να επιβιβάζονται στα πλοία, με συνέπεια η Νεάπολη να έχει μετατραπεί σε σημείο ανεφοδιασμού και επισκευαστικών εργασιών, ενώ δεν πληροί στο ελάχιστο τις σχετικές προδιαγραφές αλλά ούτε διαθέτει τις κατάλληλες λιμενικές υποδομές.
Παράλληλα, η όλη διαδικασία διενεργείται, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, από τον ακατάλληλο προβλήτα στο κέντρο της Νεάπολης (χωρίς τήρηση κανενός κανονισμού ασφαλείας).
Τους δε εαρινούς-καλοκαιρινούς μήνες, από τον ελλιπέστατο προβλήτα στο Παλαιόκαστρο , και πάλι χωρίς την τήρηση κανονισμών ασφαλείας, αφού το αλιευτικό καταφύγιο που επρόκειτο να κατασκευασθεί εκεί ουδέποτε ολοκληρώθηκε, λόγω αρχαιολογικών ευρημάτων στον βυθό και στην χερσόνησο που περιβάλλει.
Οποιαδήποτε δε προσπάθεια μετατροπής του θα πέσει στο κενό, λόγω του αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει, άρα μιλάμε για αυθαίρετη κατασκευή.
Αλλά, ακόμη κι αν υπήρχε στον χώρο οργανωμένο Αλιευτικό Καταφύγιο, και πάλι δεν θα ήταν δυνατόν να διενεργούνται οι εφοδιασμοί από το συγκεκριμένο σημείο, λόγω της παντελούς έλλειψης υποδομών και εγκαταστάσεων. Και εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι είναι, πράγματι, απορίας άξιον πώς επίσημα έγγραφα του ΥΘΥΝΑΛ-ΥΠΤΠ βαπτίζουν τον ελλιπέστατο αυτόν προβλήτα ως «λιμενική εγκατάσταση». Πλήρη απόδειξη των ισχυρισμών μας αποτελεί το γεγονός ότι μόλις στις 2-3-2011 -και ενώ έχουν υποβληθεί αναφορές για τις πρόδηλες παρανομίες και το ΥΘΥΝΑΛ-ΥΠΤΠ απαντά ότι «όλα έχουν καλώς»- το Λιμενικό Ταμείο της περιοχής έσπευσε να πάρει απόφαση προκειμένου να δημιουργηθούν εγκαταστάσεις λήψεως απορριμμάτων και καταλοίπων στην περιοχή. Καταλαβαίνουμε ότι επιχειρείται αναδρομική νομιμοποίηση, αλλά δεν είναι αυτό το ζητούμενο.
Πέραν όλων των παραπάνω, τον τελευταίο χρόνο προστέθηκε κι ένα άλλο φαινόμενο, αυτό της ρυμούλκησης πλοίων σε περιπτώσεις θαλασσίων ατυχημάτων, ακόμα κι από μακρινές περιοχές. Αυτό δε που είναι εξοργιστικό είναι ότι ο όρμος δεν έχει χαρακτηρισθεί ως «Λιμένας Καταφυγής» και όμως εντελώς προσχηματικά χρησιμοποιείται ως τέτοιος (αλήθεια με εντολή τίνος συμβαίνει αυτό;
Είναι γνώστης η ηγεσία του Λιμενικού Σώματος και η πολιτική ηγεσία των συναρμόδιων Υπουργείων για την προφανέστατη αυτή παρανομία;), κατά πλήρη παράβαση της σχετικής νομοθεσίας καθώς και όλων των διατάξεων που αφορούν την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αφού δεν εκπληροί τις προυποθέσεις του ΦΕΚ 850Β/2003,Προσάρτημα Α-Παράρτημα IV , υπάρχει γειτνίαση με ευαίσθητες περιοχές (NATURA), καθώς και περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.
Ακόμη όμως και αν είχε χαρακτηρισθεί ως Λιμένας Καταφυγής, μια τέτοια απόφαση θα ήταν επίσης προδήλως εσφαλμένη, αφού, στην περίπτωση αυτή, δεν θα είχαν ληφθεί όλες οι ανωτέρω παράμετροι που επιβάλει η διεθνής και η κοινοτική νομοθεσία, προκειμένου να προβεί το παράκτιο κράτος στον χαρακτηρισμό μιας περιοχής ως Λιμένος Καταφυγής. Σημειώνουμε δε ότι η σχετική περί Όρμων Καταφυγής νομοθεσία αφορά μόνο πλοία που βρίσκονται σε κίνδυνο και την αποτροπή θαλάσσια ρύπανσης, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμη και αν μπορούσε να συμπεριληφθεί ο όρμος σε αυτές τις περιοχές, η χρησιμοποίηση του θα έπρεπε να γίνεται με εξαιρετική φειδώ και όχι να γίνεται κατάχρηση, όπως γίνεται τώρα.
Η πρόσφατη δε απάντηση του ΥΘΥΝΑΛ-ΥΠΤΠ, ότι η περιοχή είναι Διεθνές Αγκυροβόλιο δεν αντέχει σε καμία κριτική.
Πρόκειται για απίστευτη αυθαιρεσία και υποτιμά τη νοημοσύνη και την ναυτική παράδοση των κατοίκων της περιοχής και παρακαλούμε -για τη προστασία της σοβαρότητας και της εγκυρότητας των αρμόδιων Υπηρεσιών- να μην ξανασυμπεριληφθεί στις απαντήσεις σας.Όλες αυτές οι δραστηριότητες έχουν προκαλέσει ήδη τεράστιο πρόβλημα στο θαλάσσιο οικοσύστημα της περιοχής: πρόσφατη μελέτη του ΕΛΚΕΘΕ εντοπίζει τεράστιες αυλακώσεις στον βυθό, οι πληθυσμοί των ψαριών έχουν ελαττωθεί σημαντικά, υπάρχει αύξηση της συγκέντρωσης μικροβίων και, γενικώς, έχει υποβαθμισθεί το θαλάσσιο περιβάλλον.
Ενδεικτικώς παραθέτουμε διατάξεις που προστατεύουν τον βυθό και το θαλάσσιο οικοσύστημα και, στην περίπτωσή μας, παραβιάζονται κατά κόρον:
- Σύμβαση Βέρνης, Παράρτημα Ι, P. oceanica
- Ευρωπαϊκή οδηγία οικοτόπων 92/43/CEE της 21/05/1992 και μεταγενέστερη προσαρμογή 97/62 CE της 27/11/1997, περιλαμβάνουν την προστασία της Posidonia oceanica, ως Οικοτόπου Προτεραιότητας 1120.
-Σύμβαση Βαρκελώνης για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, Παράρτημα ΙΙ: αναφέρεται η P. oceanica ως κινδυνεύον είδος.
Ας σημειωθεί, επίσης, ότι μεγάλη έκταση απέναντι ακριβώς από την περιοχή αγκυροβολίας των πλοίων (αυθαίρετα αγκυροβολούν οπουδήποτε εντός του όρμου, άλλωστε) έχει χαρακτηρισθεί ως Ζώνη Νatura (ο υγροβιότοπος της λίμνης Στρογγύλης, δίπλα ακριβώς στον αιγιαλό).
Η περιοχή αποτελεί και αρχαιολογικό χώρο: πολύ πρόσφατα ξεκίνησαν και υποθαλάσσιες έρευνες για την ανάδειξη και αξιοποίηση της βυθισμένης πόλης της εποχής του Χαλκού, της «Παλαιότερης Βυθισμένης Πολιτείας στον κόσμο», όπως έχει χαρακτηριστεί από το Πανεπιστήμιο του Nottingham.
Πρόκειται για το γνωστό «Παυλοπέτρι», το οποίο βρίσκεται μόλις κάποιες δεκάδες μέτρα από εκεί που ποντίζονται οι άγκυρες.
Ποιός εγγυάται ότι κάποιο πλοίο δεν θα παρασυρθεί προς τα εκεί καταστρέφοντας το συγκεκριμένο αρχαιολογικό μνημείο;
Ποιός εγγυάται ότι δεν θα επαναληφθεί το φαινόμενο της βύθισης αγκυροβολημένου πλοίου εντός του κόλπου, με όλα τα παρεπόμενα (μόλυνση περιβάλλοντος, καταστροφή υποθαλάσσιου αρχαιολογικού χώρου, κ.τ.λ.);
Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσουμε τις πολύ τουριστικές ακτές της Ελαφονήσου αλλά και της ηπειρωτικής ακτής που πλήττονται καίρια και απειλούνται καθημερινά με καταστροφή.
Εαν συνεχισθεί αυτή η κατάσταση (σε συνέντευξη του ο τέως Δήμαρχος Βοιών ανέφερε οτι τα πλοία που προσεγγίζουν στον όρμο,φθάνουν τα 300 ανά έτος!!!!) είναι σχεδόν βέβαιο οτι ο τόπος με τις τόσες ομορφιές,θα απωλέσει το μοναδικό εργαλέιο ανάπτυξης,τις ήπιες μορφές τουρισμού και θα καταστραφεί ολοσχερώς.
Οι προτεινόμενες λύσεις:
Όλα αυτά επιβάλλουν την άμεση λήψη μέτρων για τη διάσωση της περιοχής και την αποτροπή περαιτέρω εγκλημάτων σε βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς και του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αλλά και για την αποτροπή θαλάσσιου ατυχήματος, γεγονός που θα έχει σοβαρότατες αρνητικές επιπτώσεις στον συγκεκριμένο τόπο, τη χώρα αλλά και τη ναυτιλιακή δραστηριότητα.
Επτά (7) είναι τα αιτήματα μας για την οριστική και βιώσιμη λύση του θέματος, έχοντας λαβει υπόψιν όλες τις παραμέτρους: την πολιτιστική κληρονομιά, τη φύση και το θαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής, την επαγγελματική δραστηριοποίηση των συμπατριωτών μας στον τομέα των εφοδιασμών των πλοίων, αλλά και στον χώρο της ναυτιλίας. Με το παρόν υπόμνημα επιδιώκουμε τη δική σας δραστηριοποίηση στη λήψη πρωτοβουλιών, προτού καταφύγουμε στη Δικαιοσύνη, αφού η αγανάκτηση του κόσμου ξεχειλίζει και ήδη έχουμε λάβει εντολή να προωθήσουμε τη δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης:
1)Καμία αγκυροβολία στον όρμο για οποιονδήποτε λόγο ακόμα και λόγω καιρού ή αναμονή ναύλου (εξεύρεση φορτίου), επιθεώρηση, αλλαγή Σημαίας,εφοδιασμούς,αλλαγές πληρωμάτων κ.τ.λ. Εξαίρεση μόνο για περιστατικά ανωτέρας βίας (αποβίβαση ασθενών, σκάφη αναψυχής ή κρουαζιερόπλοια), που πρέπει όμως να τηρούν τις διαδικασίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 κάτωθι.
2)Συνακολούθως, καμία διαδικασία εφοδιασμού, επισκευών, υφαλοκαθαρισμών, καθαρισμού προπελών, καθαρισμού καταστρωμάτων ή άλλη παρόμοια δραστηριότητα εντός του όρμου, διενεργούμενη από τον προβλήτα της Νεάπολης ή τον προβλήτα του Παλαιοκάστρου ή άλλο σημείο εντός του κόλπου. Σημειώνουμε ότι η χρήση φλόγας στο αγκυροβόλιο είναι απολύτως απαγορευμένη και δεν χρειάζεται ειδική διάταξη ή τροποποίηση του Κανονισμού Λιμένος προκειμένου να μην λαμβάνει χώρα. Κι όμως, πολλές φορές είμαστε αυτήκοοι και αυτόπτες μάρτυρες αυτών των συγκεκριμένων εργασιών, οι οποίες είναι ορατές ακόμη και από την ακτή.
3) σχετική τροποποίηση του Κανονισμού Λιμένος Νεάπολης ώστε να απαγορεύονται οι συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Ο Κανονισμός Λιμένος Νεάπολης είναι πιστή αντιγραφή αυτού της Ελευσίνας και, κατά την πρόχειρη σύνταξη του, δεν ελήφθησαν υπόψιν οι ιδιαιτερότητες της περιοχής, περιβαλλοντικές και άλλες, επομένως χρειάζεται άμεση και ορθολογική μεταρρύθμιση. Με δεδομένο το δεδικασμένο για άλλες περιοχές που αντιμετώπιζαν το ίδιο πρόβλημα, είναι σχεδόν βέβαιη η δικαίωσή μας εάν προσφύγουμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
ΠΡΟΣΟΧΗ: στόχος μας δεν είναι η νομιμοποίηση των εργασιών εντός του όρμου ούτως ώστε να μην «διαπιστώνεται η τέλεση παράνομων πράξεων» από κρατικούς υπαλλήλους, αλλά η απαγόρευση των ως άνω καταστρεπτικών δραστηριοτήτων εντός του κόλπου.
4)Εαν κάποιο πλοίο (Ελληνικής ή ξένης Σημαιας) επιθυμεί να εισέλθει στον κόλπο επικαλούμενο ζήτημα καιρού στο θαλάσσιο πέρασμα των Κυθήρων (ανά περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται από το τοπικό Λιμεναρχείο η ορθότητα τέτοιου αιτήματος), θα πρέπει να εκτελεί διαδικασίες ελευθεροκοινωνίας άμεσα και με την είσοδο του στον κόλπο, χωρίς καμία καθυστέρηση και με έλεγχο όλων των εγγράφων του, όπως και να καταβάλει λιμενικά τέλη ανάλογα με το τονάζ του και την επικινδυνότητα του μεταφερόμενου φορτίου.
Επίσης θα πρέπει να ενημερώνει την τοπική Λιμενική Αρχή για την έλευσή του (υπάρχει διάταξη που επιβάλλει ειδοποίηση 72 ή 24 ώρες προ της ελεύσεως). Σημειωτέον ότι μόνο σκάφη αναψυχής θα πρέπει να εξαιρούνται από αυτήν την υποχρέωση (βλ. σχετικά και την υπ’αριθμ. Πρωτ. 3244.05/68.2010 εγκύκλιο της Γεν. Γραμ. Ασφάλειας Ναυσιπλοϊας για την εφαρμογή της οδηγίας 2009/16/ΕΚ, σχετικά με τον έλεγχο πλοίων από το Κράτος - λιμένα-αναφορές πλοίων υπό ξένη σημαία που καταπλέουν σε ή αποπλέουν από λιμένες και αγκυροβόλια εντός της Ελληνικής Επικράτειας).
Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι σχετική υποχρέωση αναγγελίας υπάρχει για:
α)όλα τα πλοία ανεξαρτήτως με ολική χωρητικότητα ίση ή μεγαλύτερη των 300 gt που πρόκειται να καταπλεύσουν σε ελληνικό λιμάνι.
β)όλα τα πλοία ανεξαρτήτως μεγέθους που μεταφέρουν χύδην ή συσκευασμένα επικίνδυνα ή ρυπογόνα εμπορεύματα και πρόκειται να καταπλεύσουν σε ελληνικά λιμάνια ή αγκυροβόλια (ακόμα και σε περίπτωση in transit-παρακάτω αναλύουμε οτι δεν θα πρέπει να προβάλεται ως δικαιολογία το καθεστώς transit διότι δεν στηρίζεται στο νόμο) προερχόμενα από λιμάνι εκτός της Κοινότητας (άρθρο 13 παρ. 2 του ΠΔ49/2005).
γ)όλα τα πλοία ανεξαρτήτως μεγέθους που μεταφέρουν χύδην ή συσκευασμένα επικίνδυνα ή ρυπογόνα εμπορεύματα και πρόκειται να αποπλεύσουν από ελληνικά λιμάνια.
Σε περίπτωση μη τήρησης των διατάξεων του Π.Δ. 49/2005 από τους υπόχρεους προβλέπονται κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 45 του Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου (Ν.Δ. 187/1973-ΦΕΚ 261Α) όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ. 380/2001 (ΦΕΚ 152Α).
Σημειώνουμε δε οτι η χρησιμοποίηση του καθεστώτος in transit συνήθως για ολιγόωρη και/ή έως 24 ώρη παραμονή στο αγκυροβόλιο ώστε να αποφέυγεται η υποχρέωση ελευθεροκοινωνίας με ό,τι διατυπώσεις αυτή συνεπάγεται, είναι απολύτως καταχρηστική και δεν στηρίζεται σε καμμία διάταξη του εσωτερικού ή διεθνούς δικαίου,επομένως σας παρακαλούμε να μην την παραθέσετε ως πρόφαση ή δικαιολογία για την καταχρηστική και βλαπτική παρουσία τόσων πλοίων στον όρμο Βατίκων.
5) Οριοθέτηση Αγκυροβολίου εκτός του όρμου σε άλλη θαλάσσια περιοχή.
Και εκεί, με την έκδοση σχετικού Κανονισμού Λιμένα, να προσδιορισθούν οι δραστηριότητες που θα επιτρέπεται να εκτελούνται, ώστε να είναι σύννομες και να τηρούνται οι προδιαγραφές ασφαλείας καθώς και οι διατάξεις σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος. Σε κάθε περίπτωση όχι διενέργεια υφαλοκαθαρισμών και εφοδιασμών με καύσιμα και λιπαντικά σε οποιαδήποτε περιοχή οριοθετηθεί το Αγκυροβόλιο. Σημειώνουμε ότι το λιγότερο άστοχη μπορεί να χαρακτηρισθεί η απάντηση του ΥΘΥΝΑΛ-ΥΠΤΠ πως δεν είναι δυνατόν να οριοθετηθεί εκτός κόλπου Αγκυροβόλιο, λόγω ύπαρξης υποβρύχιων καλωδίων.
Πρόκειται για περιοχή έκτασης αρκετών μιλίων, όπου βεβαίως μπορεί να αναζητηθεί και εύκολα να εξευρεθεί τόπος για οριοθέτηση Αγκυροβολίου.
6)Μη χρησιμοποίηση του όρμου ως Λιμένος Καταφυγής για οποιονδήποτε λόγο, αφού δεν είναι χαρακτηρισμένος ως τέτοιος. Συνακολούθως, άμεσος αποχαρακτηρισμός του ως Λιμένος Καταφυγής σε περίπτωση ρύπανσης ή θαλάσσιου ατυχήματος ή λόγω καιρού, εάν υπάρχει σχετικό νομοθέτημα και δεν είναι σε γνώση μας. Ακόμη ο όρμος δεν είναι Διεθνές Αγκυροβόλιο, όπως αβασίμως διατείνεται το ΥΘΥΝΑΛ-ΥΠΤΠ.
7)Οριοθέτηση του διαύλου (το γνωστό separation) στη θαλάσσια περιοχή του Στενού των Κυθήρων, ώστε να αποφύγουμε, αφ’ ενός μεν κάποιο θαλάσσιο ατύχημα λόγω της συχνής διέλευσης πλοίων και αφ’ ετέρου, τη συχνή διέλευση πλοίων εξαιρετικά πλησίον της ηπειρωτικής ακτής, η οποία περιλαμβάνει περιοχές ευαίσθητες, αρχαιολογικού αλλά και τουριστικού ενδιαφέροντος, όπως το Απολιθωμένο Δάσος της Αγίας Μαρίνας, στο ΔΔ του Αγίου Νικολάου, ακριβώς δίπλα στο ακρωτήριο Μαλέας.
Υπογραμμίζουμε ότι και άλλοι φορείς της περιοχής (Σύλλογοι Αλιέων, Πολιτιστικοί και Φυσιολατρικοί Σύλλογοι, Ένωση Ξενοδόχων Λακωνίας, μεμονωμένοι πολίτες) έχουν υποβάλει υπομνήματα για το συγκεκριμένο θέμα και παρακαλούμε να δώσετε σε όλα την δέουσα προσοχή, διότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι εκκινούν από την ίδια αφετηρία και πασχίζουν για τη σωτηρία του τόπου.
Δεν μπορούμε να ανεχθούμε πλέον να είναι ο όρμος των Βατίκων «ξέφραγο αμπέλι», όπου δεν τηρείται κανενός είδους νομιμότητα, υπάρχει παντελής έλλειψη υποδομών και υπηρεσιών και ανά πάσα στιγμή κινδυνεύουμε να υποστούμε μια τεράστια οικολογική καταστροφή. Ο τοπικός πληθυσμός, οι παραθεριστές, οι φίλοι της περιοχής δεν μπορούν να παραμείνουν απαθείς απέναντι στην τωρινή κατάσταση, που υποβαθμίζει καθημερινά την ποιότητα ζωής όλων μας. Ήρθε η ώρα της δράσης και της άμεσης λήψης μέτρων.
Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής
Πολυχρόνης Γ. Περιβολάρης, Δικηγόρος .
Τα Μέλη
-Χαράλαμπος Βαρβαρέσος, συνταξιούχος Πλοίαρχος Εμπορικού Ναυτικού, κάτοικος Λαχίου Βοιών Λακωνίας.
-Τζανέτος Οικονόμος, συνταξιούχος Αξιωματικός της Αεροπορίας - πραγματογνώμονας ατυχημάτων, κάτοικος Λαχίου Βοιών Λακωνίας.
-Ιωάννης Ψαρράκης, Αντιπρόεδρος του πολιτιστικού Συλλόγου ΤΟΥΛΙΠΑ ΓΟΥΛΙΜΗ, πρώην κοινοτάρχης Κάμπου Βοιών Λακωνίας, κάτοικος Κάμπου Βοιών Λακωνίας.
1)«ΤΟΥΛΙΠΑ ΓΟΥΛΙΜΗ»
2)Ομοσπονδία των εν Αττική Βατικιώτικων Συλλόγων
3)Ναυτικός Όμιλος Βατίκων
4)Πολιτιστικός Σύλλογος Βατίκων
5) Σύνδεσμος Νεαπολιτών «ΤΑ ΒΑΤΙΚΑ»
6) Αδελφότης Φαρακλιωτών «Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ»
7) Σύνδεσμος Λαχιωτών «Ο ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ»
8) Σύνδεσμος Αγιονικολαϊτών «Ο ΚΑΒΟΜΑΛΙΑΣ»
9) Χαράλαμπος Βαρβαρέσος
10) Τζανέτος Οικονόμoς
Ακολουθεί επιστολή από τα Δικηγορικά Γραφεία, Πολυχρόνης Γ. Περιβολάρης, Πειραιάς 14 Μαρτίου 2011
ΘΕΜΑ: Ανεφοδιασμοί αγκυροβολία Πλοίων στον Όρμο Βατίκων - Ελαφονήσου).
Ως Πρόεδρος της τετραμελούς Επιτροπής Αγώνα (με μέλη τους: Χαράλαμπο Βαρβαρέσο, συνταξιούχο Πλοίαρχο ΕΝ, Τζαννέτο Οικονόμο, συνταξιούχο Αξιωματικό της Αεροπορίας - πραγματογνώμονα ατυχημάτων, Ιωάννη Ψαρράκη πρώην Κοινοτάρχη του Κάμπου Βοιών Λακωνίας) ενάντια στην Αγκυροβολία πλοίων στον Κόλπο των Βατίκων, σας αποστέλλω το κάτωθι υπόμνημα και παρακαλώ να συνεκτιμηθεί, με τα υπόλοιπα στοιχεία που διαθέτετε, προκειμένου να δοθεί λύση στο μεγάλο πρόβλημα με τις αγκυροβολίες – ανεφοδιασμούς των πλοίων στο όρμο Βατίκων, ώστε να προστατευθεί η υγεία των κάτοικων, η ασφάλεια της περιοχής, το περιβάλλον και ο ενάλιος και παράκτιος αρχαιολογικός της πλούτος.
Την Επιτροπή Αγώνα συνέστησαν οι ακόλουθοι Σύλλογοι και πολίτες της περιοχής των Βατίκων:1)«ΤΟΥΛΙΠΑ ΓΟΥΛΙΜΗ» 2)Ομοσπονδία των εν Αττική Βατικιώτικων Συλλόγων 3)Ναυτικός Όμιλος Βατίκων 4)Πολιτιστικός Σύλλογος Βατίκων 5) Σύνδεσμος Νεαπολιτών «TA ΒΑΤΙΚΑ» 6) Αδελφότης Φαρακλιωτών «Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ» 7) Σύνδεσμος Λαχιωτών «Ο ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ» 8) Σύνδεσμος Αγιονικολαϊτών «Ο ΚΑΒΟΜΑΛΙΑΣ» 9) Χαράλαμπος Βαρβαρέσος 10) Τζαννέτος Οικονόμος.
ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ
I. ΠΡΟΣ: Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη
Γενική Γραμματεία Ασφάλειας Ναυσιπλοΐας
Δ/νση Λιμενικής Αστυνομίας Τμήμα Α΄
Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
Γραφείο κ. Υπουργού
II. ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
1) ΥΠΤΠ / Γρ .Υπουργού
2) ΥΘΥΝΑΛ/ Γρ. Υπουργού
3)Γραφείο Λεωνίδα Γρηγοράκου (Βουλευτού ΠΑΣΟΚ Λακωνίας)
4)Γραφείο Αθανάσιου Δαβάκη (Βουλευτού ΝΔ Λακωνίας)
5)Γραφείο Γρηγόρη Αποστολάκου (Βουλευτού ΝΔ Λακωνίας)
6)Γραφείο Μανώλη Αντωνάκου (πολιτευτού ΠΑΣΟΚ Λακωνίας)
7) ΥΘΥΝΑΛ/ Γρ.ΓΓΛΛΠ
8)ΥΘΥΝΑΛ/Γρ. Αρχηγού
9)ΥΠΤΠ/ΔΠΘΠ
10)ΥΠΤΠ/ΔΑΝ
11)ΥΘΥΝΑΛ/ΔΠΘΠ
12)Περιφέρεια Πελοποννήσου
13) Δήμο Μονεμβασίας
14)Δημοτικό διαμέρισμα Νεάπολης
15)Δημοτικό διαμέρισμα Λαχίου
16)Δήμο Ελαφονήσου
17) Λ/Χ Νεάπολης Βοιών
18) Τελωνείο Νεάπολης Βοιών
Κύριοι,
Στις 20-12-2010 με επιστολή μου που εστάλη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email), απευθύνθηκα στο Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας ως Πρόεδρος της τετραμελούς Επιτροπής Αγώνα ενάντια στην Αγκυροβολία των Πλοίων στον όρμο των Βατίκων, η οποία ορίσθηκε από τους κατοίκους, τους τοπικούς πολιτιστικούς Συλλόγους, την Ομοσπονδία των Βατικιώτικων Συλλόγων της Αττικής και εμπορικούς φορείς της περιοχής.
Από το Γραφείο του κ. Υπουργού με ενημέρωσαν τηλεφωνικώς στις 28-12-2011,(ο κ. Καστελάνος, συγκεκριμένα), ότι, όπως αντιλαμβάνονται το θέμα μας, η αρμοδιότητα για την επίλυση του δεν ανήκει στο Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων αλλά σε αυτά της Προστασίας του Πολίτη και ΥΠΕΚΑ, και ότι θα έπρεπε να τεθεί το θέμα εκεί, με τη μορφή υπομνήματος και να συγκοινοποιηθεί στο Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων.
Σε συνέχεια, λοιπόν, των ενεργειών αυτών και αφού έθεσα ξανά το θέμα απευθείας στον κ. Διαμαντίδη (κατά την κοπή πίτας του Συνδέσμου Βελανιδιωτών, στις 22-1-2011, στο Πολιτιστικό κέντρο του Δήμου Κορυδαλλού, όταν και βραβεύθηκε από τον συγκεκριμένο Σύλλογο για την ένταξη σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα της κατασκευής αλιευτικού καταφυγίου στην περιοχή), έρχομαι να υποβάλω το παρόν υπόμνημα για το ανωτέρω φλέγον για την περιοχή θέμα.
Η γεωγραφική θέση και το πρόβλημα
Ο συγκεκριμένος τόπος (ο όρμος των Βατίκων), που βρίσκεται στο νοτιοανατολικότερο άκρο της ηπειρωτικής Ευρώπης και πάνω στο θαλάσσιο πέρασμα του στενού των Κυθήρων, βρίθει υποβρύχιων αρχαιολογικών θησαυρών και, επιπλέον, φιλοξενεί έναν από τους σπουδαιότερους τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας: τις παραλίες της Ελαφονήσου και της απέναντι ηπειρωτικής ακτής εντός του όρμου.
Η περιοχή μας, πράγματι, καθότι βρίσκεται σε θαλάσσιο πέρασμα, επιβαρύνεται καθημερινά από τη διέλευση δεκάδων πλοίων, που κατευθύνονται προς τη Μαύρη Θάλασσα ή κατεβαίνουν από εκεί, με προορισμό άλλα σημεία εντός ή εκτός της Μεσογείου. Πολλές φορές στο παρελθόν έχουμε πέσει θύματα θαλάσσιας ρύπανσης από διερχόμενα πλοία ή λόγω ατυχημάτων κατά τη διέλευση και γνωρίζουμε πολύ καλά τις επιζήμιες συνέπειες για την περιοχή.
Επιπλέον, από το έτος 2000 και έπειτα είμαστε μάρτυρες του φαινομένου της προσέγγισης, αγκυροβολίας και παραμονής για αρκετές ημέρες 20 ακόμη και 30 πλοίων εντός του όρμου, σε περιπτώσεις «δύσκολου καιρού».
Τα πλοία παραμένουν στον χώρο χωρίς χρονικό περιορισμό, χωρίς να εκτελούν διαδικασίες ελευθεροκοινωνίας, χωρίς να ελέγχεται το εάν προχωρούν σε απορρίψεις και τι είδους, χωρίς να ελέγχονται τα πιστοποιητικά τους και το εάν είναι ασφαλισμένα για θαλάσσια ρύπανση ή ναυάγιο -όπως επιβάλει η εθνική νομοθεσία- και, γενικώς, χωρίς να «ενοχλούνται» από κανέναν και καμία Αρχή, με μοναδική πρόφαση-δικαιολογία είτε τις «δυσμενείς» καιρικές συνθήκες, μια έννοια η οποία είναι αόριστη και διαφορετικά αντιληπτή από τον καθένα είτε την αναμονή ναύλου.
Επιπροσθέτως, τα τελευταία χρόνια, και μετά την εγκατάλειψη της δραστηριότητας των εφοδιασμών στην Πύλο λόγω σοβαρών ατυχημάτων αλλά και λόγω της δημιουργίας μεγάλης τουριστικής επένδυσης στη περιοχή, ο όρμος των Βατίκων έχει γίνει σημείο προσέγγισης πολλών πλοίων με σκοπό τη λήψη εφοδίων, αλλαγές πληρωμάτων, επιθεωρήσεις, αλλαγές Σημαίας,αναμονή ναύλου και, δυστυχώς, πλείστων άλλων δραστηριοτήτων, οι οποίες είναι παντελώς παράνομες και ενέχουν σοβαρούς κινδύνους πρόκλησης σοβαρών ατυχημάτων (επισκευαστικές εργασίες στο Αγκυροβόλιο, υφαλοκαθαρισμοί, λήψη λιπαντικών στο αγκυροβόλιο και εσχάτως και πετρελαίου από τη χερσαία ζώνη).
Γινόμαστε, λοιπόν, μάρτυρες όλων των παραπάνω: ναυτικοί να αποβιβάζονται στην Νεάπολη χωρίς να έχουν γίνει διαδικασίες ελευθεροκοινωνίας -κάτι που είναι απολύτως παράνομο- και μέλη επισκευαστικών συνεργείων να επιβιβάζονται στα πλοία, με συνέπεια η Νεάπολη να έχει μετατραπεί σε σημείο ανεφοδιασμού και επισκευαστικών εργασιών, ενώ δεν πληροί στο ελάχιστο τις σχετικές προδιαγραφές αλλά ούτε διαθέτει τις κατάλληλες λιμενικές υποδομές.
Παράλληλα, η όλη διαδικασία διενεργείται, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, από τον ακατάλληλο προβλήτα στο κέντρο της Νεάπολης (χωρίς τήρηση κανενός κανονισμού ασφαλείας).
Τους δε εαρινούς-καλοκαιρινούς μήνες, από τον ελλιπέστατο προβλήτα στο Παλαιόκαστρο , και πάλι χωρίς την τήρηση κανονισμών ασφαλείας, αφού το αλιευτικό καταφύγιο που επρόκειτο να κατασκευασθεί εκεί ουδέποτε ολοκληρώθηκε, λόγω αρχαιολογικών ευρημάτων στον βυθό και στην χερσόνησο που περιβάλλει.
Οποιαδήποτε δε προσπάθεια μετατροπής του θα πέσει στο κενό, λόγω του αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει, άρα μιλάμε για αυθαίρετη κατασκευή.
Αλλά, ακόμη κι αν υπήρχε στον χώρο οργανωμένο Αλιευτικό Καταφύγιο, και πάλι δεν θα ήταν δυνατόν να διενεργούνται οι εφοδιασμοί από το συγκεκριμένο σημείο, λόγω της παντελούς έλλειψης υποδομών και εγκαταστάσεων. Και εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι είναι, πράγματι, απορίας άξιον πώς επίσημα έγγραφα του ΥΘΥΝΑΛ-ΥΠΤΠ βαπτίζουν τον ελλιπέστατο αυτόν προβλήτα ως «λιμενική εγκατάσταση». Πλήρη απόδειξη των ισχυρισμών μας αποτελεί το γεγονός ότι μόλις στις 2-3-2011 -και ενώ έχουν υποβληθεί αναφορές για τις πρόδηλες παρανομίες και το ΥΘΥΝΑΛ-ΥΠΤΠ απαντά ότι «όλα έχουν καλώς»- το Λιμενικό Ταμείο της περιοχής έσπευσε να πάρει απόφαση προκειμένου να δημιουργηθούν εγκαταστάσεις λήψεως απορριμμάτων και καταλοίπων στην περιοχή. Καταλαβαίνουμε ότι επιχειρείται αναδρομική νομιμοποίηση, αλλά δεν είναι αυτό το ζητούμενο.
Πέραν όλων των παραπάνω, τον τελευταίο χρόνο προστέθηκε κι ένα άλλο φαινόμενο, αυτό της ρυμούλκησης πλοίων σε περιπτώσεις θαλασσίων ατυχημάτων, ακόμα κι από μακρινές περιοχές. Αυτό δε που είναι εξοργιστικό είναι ότι ο όρμος δεν έχει χαρακτηρισθεί ως «Λιμένας Καταφυγής» και όμως εντελώς προσχηματικά χρησιμοποιείται ως τέτοιος (αλήθεια με εντολή τίνος συμβαίνει αυτό;
Είναι γνώστης η ηγεσία του Λιμενικού Σώματος και η πολιτική ηγεσία των συναρμόδιων Υπουργείων για την προφανέστατη αυτή παρανομία;), κατά πλήρη παράβαση της σχετικής νομοθεσίας καθώς και όλων των διατάξεων που αφορούν την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αφού δεν εκπληροί τις προυποθέσεις του ΦΕΚ 850Β/2003,Προσάρτημα Α-Παράρτημα IV , υπάρχει γειτνίαση με ευαίσθητες περιοχές (NATURA), καθώς και περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.
Ακόμη όμως και αν είχε χαρακτηρισθεί ως Λιμένας Καταφυγής, μια τέτοια απόφαση θα ήταν επίσης προδήλως εσφαλμένη, αφού, στην περίπτωση αυτή, δεν θα είχαν ληφθεί όλες οι ανωτέρω παράμετροι που επιβάλει η διεθνής και η κοινοτική νομοθεσία, προκειμένου να προβεί το παράκτιο κράτος στον χαρακτηρισμό μιας περιοχής ως Λιμένος Καταφυγής. Σημειώνουμε δε ότι η σχετική περί Όρμων Καταφυγής νομοθεσία αφορά μόνο πλοία που βρίσκονται σε κίνδυνο και την αποτροπή θαλάσσια ρύπανσης, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμη και αν μπορούσε να συμπεριληφθεί ο όρμος σε αυτές τις περιοχές, η χρησιμοποίηση του θα έπρεπε να γίνεται με εξαιρετική φειδώ και όχι να γίνεται κατάχρηση, όπως γίνεται τώρα.
Η πρόσφατη δε απάντηση του ΥΘΥΝΑΛ-ΥΠΤΠ, ότι η περιοχή είναι Διεθνές Αγκυροβόλιο δεν αντέχει σε καμία κριτική.
Πρόκειται για απίστευτη αυθαιρεσία και υποτιμά τη νοημοσύνη και την ναυτική παράδοση των κατοίκων της περιοχής και παρακαλούμε -για τη προστασία της σοβαρότητας και της εγκυρότητας των αρμόδιων Υπηρεσιών- να μην ξανασυμπεριληφθεί στις απαντήσεις σας.Όλες αυτές οι δραστηριότητες έχουν προκαλέσει ήδη τεράστιο πρόβλημα στο θαλάσσιο οικοσύστημα της περιοχής: πρόσφατη μελέτη του ΕΛΚΕΘΕ εντοπίζει τεράστιες αυλακώσεις στον βυθό, οι πληθυσμοί των ψαριών έχουν ελαττωθεί σημαντικά, υπάρχει αύξηση της συγκέντρωσης μικροβίων και, γενικώς, έχει υποβαθμισθεί το θαλάσσιο περιβάλλον.
Ενδεικτικώς παραθέτουμε διατάξεις που προστατεύουν τον βυθό και το θαλάσσιο οικοσύστημα και, στην περίπτωσή μας, παραβιάζονται κατά κόρον:
- Σύμβαση Βέρνης, Παράρτημα Ι, P. oceanica
- Ευρωπαϊκή οδηγία οικοτόπων 92/43/CEE της 21/05/1992 και μεταγενέστερη προσαρμογή 97/62 CE της 27/11/1997, περιλαμβάνουν την προστασία της Posidonia oceanica, ως Οικοτόπου Προτεραιότητας 1120.
-Σύμβαση Βαρκελώνης για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, Παράρτημα ΙΙ: αναφέρεται η P. oceanica ως κινδυνεύον είδος.
Ας σημειωθεί, επίσης, ότι μεγάλη έκταση απέναντι ακριβώς από την περιοχή αγκυροβολίας των πλοίων (αυθαίρετα αγκυροβολούν οπουδήποτε εντός του όρμου, άλλωστε) έχει χαρακτηρισθεί ως Ζώνη Νatura (ο υγροβιότοπος της λίμνης Στρογγύλης, δίπλα ακριβώς στον αιγιαλό).
Η περιοχή αποτελεί και αρχαιολογικό χώρο: πολύ πρόσφατα ξεκίνησαν και υποθαλάσσιες έρευνες για την ανάδειξη και αξιοποίηση της βυθισμένης πόλης της εποχής του Χαλκού, της «Παλαιότερης Βυθισμένης Πολιτείας στον κόσμο», όπως έχει χαρακτηριστεί από το Πανεπιστήμιο του Nottingham.
Πρόκειται για το γνωστό «Παυλοπέτρι», το οποίο βρίσκεται μόλις κάποιες δεκάδες μέτρα από εκεί που ποντίζονται οι άγκυρες.
Ποιός εγγυάται ότι κάποιο πλοίο δεν θα παρασυρθεί προς τα εκεί καταστρέφοντας το συγκεκριμένο αρχαιολογικό μνημείο;
Ποιός εγγυάται ότι δεν θα επαναληφθεί το φαινόμενο της βύθισης αγκυροβολημένου πλοίου εντός του κόλπου, με όλα τα παρεπόμενα (μόλυνση περιβάλλοντος, καταστροφή υποθαλάσσιου αρχαιολογικού χώρου, κ.τ.λ.);
Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσουμε τις πολύ τουριστικές ακτές της Ελαφονήσου αλλά και της ηπειρωτικής ακτής που πλήττονται καίρια και απειλούνται καθημερινά με καταστροφή.
Εαν συνεχισθεί αυτή η κατάσταση (σε συνέντευξη του ο τέως Δήμαρχος Βοιών ανέφερε οτι τα πλοία που προσεγγίζουν στον όρμο,φθάνουν τα 300 ανά έτος!!!!) είναι σχεδόν βέβαιο οτι ο τόπος με τις τόσες ομορφιές,θα απωλέσει το μοναδικό εργαλέιο ανάπτυξης,τις ήπιες μορφές τουρισμού και θα καταστραφεί ολοσχερώς.
Οι προτεινόμενες λύσεις:
Όλα αυτά επιβάλλουν την άμεση λήψη μέτρων για τη διάσωση της περιοχής και την αποτροπή περαιτέρω εγκλημάτων σε βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς και του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αλλά και για την αποτροπή θαλάσσιου ατυχήματος, γεγονός που θα έχει σοβαρότατες αρνητικές επιπτώσεις στον συγκεκριμένο τόπο, τη χώρα αλλά και τη ναυτιλιακή δραστηριότητα.
Επτά (7) είναι τα αιτήματα μας για την οριστική και βιώσιμη λύση του θέματος, έχοντας λαβει υπόψιν όλες τις παραμέτρους: την πολιτιστική κληρονομιά, τη φύση και το θαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής, την επαγγελματική δραστηριοποίηση των συμπατριωτών μας στον τομέα των εφοδιασμών των πλοίων, αλλά και στον χώρο της ναυτιλίας. Με το παρόν υπόμνημα επιδιώκουμε τη δική σας δραστηριοποίηση στη λήψη πρωτοβουλιών, προτού καταφύγουμε στη Δικαιοσύνη, αφού η αγανάκτηση του κόσμου ξεχειλίζει και ήδη έχουμε λάβει εντολή να προωθήσουμε τη δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης:
1)Καμία αγκυροβολία στον όρμο για οποιονδήποτε λόγο ακόμα και λόγω καιρού ή αναμονή ναύλου (εξεύρεση φορτίου), επιθεώρηση, αλλαγή Σημαίας,εφοδιασμούς,αλλαγές πληρωμάτων κ.τ.λ. Εξαίρεση μόνο για περιστατικά ανωτέρας βίας (αποβίβαση ασθενών, σκάφη αναψυχής ή κρουαζιερόπλοια), που πρέπει όμως να τηρούν τις διαδικασίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 κάτωθι.
2)Συνακολούθως, καμία διαδικασία εφοδιασμού, επισκευών, υφαλοκαθαρισμών, καθαρισμού προπελών, καθαρισμού καταστρωμάτων ή άλλη παρόμοια δραστηριότητα εντός του όρμου, διενεργούμενη από τον προβλήτα της Νεάπολης ή τον προβλήτα του Παλαιοκάστρου ή άλλο σημείο εντός του κόλπου. Σημειώνουμε ότι η χρήση φλόγας στο αγκυροβόλιο είναι απολύτως απαγορευμένη και δεν χρειάζεται ειδική διάταξη ή τροποποίηση του Κανονισμού Λιμένος προκειμένου να μην λαμβάνει χώρα. Κι όμως, πολλές φορές είμαστε αυτήκοοι και αυτόπτες μάρτυρες αυτών των συγκεκριμένων εργασιών, οι οποίες είναι ορατές ακόμη και από την ακτή.
3) σχετική τροποποίηση του Κανονισμού Λιμένος Νεάπολης ώστε να απαγορεύονται οι συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Ο Κανονισμός Λιμένος Νεάπολης είναι πιστή αντιγραφή αυτού της Ελευσίνας και, κατά την πρόχειρη σύνταξη του, δεν ελήφθησαν υπόψιν οι ιδιαιτερότητες της περιοχής, περιβαλλοντικές και άλλες, επομένως χρειάζεται άμεση και ορθολογική μεταρρύθμιση. Με δεδομένο το δεδικασμένο για άλλες περιοχές που αντιμετώπιζαν το ίδιο πρόβλημα, είναι σχεδόν βέβαιη η δικαίωσή μας εάν προσφύγουμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
ΠΡΟΣΟΧΗ: στόχος μας δεν είναι η νομιμοποίηση των εργασιών εντός του όρμου ούτως ώστε να μην «διαπιστώνεται η τέλεση παράνομων πράξεων» από κρατικούς υπαλλήλους, αλλά η απαγόρευση των ως άνω καταστρεπτικών δραστηριοτήτων εντός του κόλπου.
4)Εαν κάποιο πλοίο (Ελληνικής ή ξένης Σημαιας) επιθυμεί να εισέλθει στον κόλπο επικαλούμενο ζήτημα καιρού στο θαλάσσιο πέρασμα των Κυθήρων (ανά περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται από το τοπικό Λιμεναρχείο η ορθότητα τέτοιου αιτήματος), θα πρέπει να εκτελεί διαδικασίες ελευθεροκοινωνίας άμεσα και με την είσοδο του στον κόλπο, χωρίς καμία καθυστέρηση και με έλεγχο όλων των εγγράφων του, όπως και να καταβάλει λιμενικά τέλη ανάλογα με το τονάζ του και την επικινδυνότητα του μεταφερόμενου φορτίου.
Επίσης θα πρέπει να ενημερώνει την τοπική Λιμενική Αρχή για την έλευσή του (υπάρχει διάταξη που επιβάλλει ειδοποίηση 72 ή 24 ώρες προ της ελεύσεως). Σημειωτέον ότι μόνο σκάφη αναψυχής θα πρέπει να εξαιρούνται από αυτήν την υποχρέωση (βλ. σχετικά και την υπ’αριθμ. Πρωτ. 3244.05/68.2010 εγκύκλιο της Γεν. Γραμ. Ασφάλειας Ναυσιπλοϊας για την εφαρμογή της οδηγίας 2009/16/ΕΚ, σχετικά με τον έλεγχο πλοίων από το Κράτος - λιμένα-αναφορές πλοίων υπό ξένη σημαία που καταπλέουν σε ή αποπλέουν από λιμένες και αγκυροβόλια εντός της Ελληνικής Επικράτειας).
Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι σχετική υποχρέωση αναγγελίας υπάρχει για:
α)όλα τα πλοία ανεξαρτήτως με ολική χωρητικότητα ίση ή μεγαλύτερη των 300 gt που πρόκειται να καταπλεύσουν σε ελληνικό λιμάνι.
β)όλα τα πλοία ανεξαρτήτως μεγέθους που μεταφέρουν χύδην ή συσκευασμένα επικίνδυνα ή ρυπογόνα εμπορεύματα και πρόκειται να καταπλεύσουν σε ελληνικά λιμάνια ή αγκυροβόλια (ακόμα και σε περίπτωση in transit-παρακάτω αναλύουμε οτι δεν θα πρέπει να προβάλεται ως δικαιολογία το καθεστώς transit διότι δεν στηρίζεται στο νόμο) προερχόμενα από λιμάνι εκτός της Κοινότητας (άρθρο 13 παρ. 2 του ΠΔ49/2005).
γ)όλα τα πλοία ανεξαρτήτως μεγέθους που μεταφέρουν χύδην ή συσκευασμένα επικίνδυνα ή ρυπογόνα εμπορεύματα και πρόκειται να αποπλεύσουν από ελληνικά λιμάνια.
Σε περίπτωση μη τήρησης των διατάξεων του Π.Δ. 49/2005 από τους υπόχρεους προβλέπονται κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 45 του Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου (Ν.Δ. 187/1973-ΦΕΚ 261Α) όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ. 380/2001 (ΦΕΚ 152Α).
Σημειώνουμε δε οτι η χρησιμοποίηση του καθεστώτος in transit συνήθως για ολιγόωρη και/ή έως 24 ώρη παραμονή στο αγκυροβόλιο ώστε να αποφέυγεται η υποχρέωση ελευθεροκοινωνίας με ό,τι διατυπώσεις αυτή συνεπάγεται, είναι απολύτως καταχρηστική και δεν στηρίζεται σε καμμία διάταξη του εσωτερικού ή διεθνούς δικαίου,επομένως σας παρακαλούμε να μην την παραθέσετε ως πρόφαση ή δικαιολογία για την καταχρηστική και βλαπτική παρουσία τόσων πλοίων στον όρμο Βατίκων.
5) Οριοθέτηση Αγκυροβολίου εκτός του όρμου σε άλλη θαλάσσια περιοχή.
Και εκεί, με την έκδοση σχετικού Κανονισμού Λιμένα, να προσδιορισθούν οι δραστηριότητες που θα επιτρέπεται να εκτελούνται, ώστε να είναι σύννομες και να τηρούνται οι προδιαγραφές ασφαλείας καθώς και οι διατάξεις σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος. Σε κάθε περίπτωση όχι διενέργεια υφαλοκαθαρισμών και εφοδιασμών με καύσιμα και λιπαντικά σε οποιαδήποτε περιοχή οριοθετηθεί το Αγκυροβόλιο. Σημειώνουμε ότι το λιγότερο άστοχη μπορεί να χαρακτηρισθεί η απάντηση του ΥΘΥΝΑΛ-ΥΠΤΠ πως δεν είναι δυνατόν να οριοθετηθεί εκτός κόλπου Αγκυροβόλιο, λόγω ύπαρξης υποβρύχιων καλωδίων.
Πρόκειται για περιοχή έκτασης αρκετών μιλίων, όπου βεβαίως μπορεί να αναζητηθεί και εύκολα να εξευρεθεί τόπος για οριοθέτηση Αγκυροβολίου.
6)Μη χρησιμοποίηση του όρμου ως Λιμένος Καταφυγής για οποιονδήποτε λόγο, αφού δεν είναι χαρακτηρισμένος ως τέτοιος. Συνακολούθως, άμεσος αποχαρακτηρισμός του ως Λιμένος Καταφυγής σε περίπτωση ρύπανσης ή θαλάσσιου ατυχήματος ή λόγω καιρού, εάν υπάρχει σχετικό νομοθέτημα και δεν είναι σε γνώση μας. Ακόμη ο όρμος δεν είναι Διεθνές Αγκυροβόλιο, όπως αβασίμως διατείνεται το ΥΘΥΝΑΛ-ΥΠΤΠ.
7)Οριοθέτηση του διαύλου (το γνωστό separation) στη θαλάσσια περιοχή του Στενού των Κυθήρων, ώστε να αποφύγουμε, αφ’ ενός μεν κάποιο θαλάσσιο ατύχημα λόγω της συχνής διέλευσης πλοίων και αφ’ ετέρου, τη συχνή διέλευση πλοίων εξαιρετικά πλησίον της ηπειρωτικής ακτής, η οποία περιλαμβάνει περιοχές ευαίσθητες, αρχαιολογικού αλλά και τουριστικού ενδιαφέροντος, όπως το Απολιθωμένο Δάσος της Αγίας Μαρίνας, στο ΔΔ του Αγίου Νικολάου, ακριβώς δίπλα στο ακρωτήριο Μαλέας.
Υπογραμμίζουμε ότι και άλλοι φορείς της περιοχής (Σύλλογοι Αλιέων, Πολιτιστικοί και Φυσιολατρικοί Σύλλογοι, Ένωση Ξενοδόχων Λακωνίας, μεμονωμένοι πολίτες) έχουν υποβάλει υπομνήματα για το συγκεκριμένο θέμα και παρακαλούμε να δώσετε σε όλα την δέουσα προσοχή, διότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι εκκινούν από την ίδια αφετηρία και πασχίζουν για τη σωτηρία του τόπου.
Δεν μπορούμε να ανεχθούμε πλέον να είναι ο όρμος των Βατίκων «ξέφραγο αμπέλι», όπου δεν τηρείται κανενός είδους νομιμότητα, υπάρχει παντελής έλλειψη υποδομών και υπηρεσιών και ανά πάσα στιγμή κινδυνεύουμε να υποστούμε μια τεράστια οικολογική καταστροφή. Ο τοπικός πληθυσμός, οι παραθεριστές, οι φίλοι της περιοχής δεν μπορούν να παραμείνουν απαθείς απέναντι στην τωρινή κατάσταση, που υποβαθμίζει καθημερινά την ποιότητα ζωής όλων μας. Ήρθε η ώρα της δράσης και της άμεσης λήψης μέτρων.
Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής
Πολυχρόνης Γ. Περιβολάρης, Δικηγόρος .
Τα Μέλη
-Χαράλαμπος Βαρβαρέσος, συνταξιούχος Πλοίαρχος Εμπορικού Ναυτικού, κάτοικος Λαχίου Βοιών Λακωνίας.
-Τζανέτος Οικονόμος, συνταξιούχος Αξιωματικός της Αεροπορίας - πραγματογνώμονας ατυχημάτων, κάτοικος Λαχίου Βοιών Λακωνίας.
-Ιωάννης Ψαρράκης, Αντιπρόεδρος του πολιτιστικού Συλλόγου ΤΟΥΛΙΠΑ ΓΟΥΛΙΜΗ, πρώην κοινοτάρχης Κάμπου Βοιών Λακωνίας, κάτοικος Κάμπου Βοιών Λακωνίας.
1)«ΤΟΥΛΙΠΑ ΓΟΥΛΙΜΗ»
2)Ομοσπονδία των εν Αττική Βατικιώτικων Συλλόγων
3)Ναυτικός Όμιλος Βατίκων
4)Πολιτιστικός Σύλλογος Βατίκων
5) Σύνδεσμος Νεαπολιτών «ΤΑ ΒΑΤΙΚΑ»
6) Αδελφότης Φαρακλιωτών «Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ»
7) Σύνδεσμος Λαχιωτών «Ο ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ»
8) Σύνδεσμος Αγιονικολαϊτών «Ο ΚΑΒΟΜΑΛΙΑΣ»
9) Χαράλαμπος Βαρβαρέσος
10) Τζανέτος Οικονόμoς
