του Λευτέρη Χαραλαμπόπουλου από το Unfollow
Κλιμακώνεται ο πόλεμος για τον απόλυτο έλεγχο της τροφής από τις πολυεθνικές εταιρίες. Αγρότες από όλη την Ευρώπη συντονίζονται προκειμένου να πείσουν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να καταψηφίσουν νομοθετική πρόταση που θα απαγορεύει στους αγρότες να χρησιμοποιούν δικούς τους σπόρους, αναγκάζοντάς τους να αγοράζουν υβρίδια ή «πατενταρισμένους» σπόρους από τις πολυεθνικές…
Αν ο κανονισμός αυτός υιοθετηθεί, θα επιφέρει σταδιακά το τέλος της βιοποικιλότητας πολλών ειδών, ενώ θα ανεβάσει ακόμη περισσότερο τον κύκλο εργασιών (και τα κέρδη, βέβαια) της παγκόσμιας αγοράς σπόρων, η οποία εκτιμάται ήδη ότι υπερβαίνει τα 45 δις δολάρια. Ενεργό ρόλο στην προώθηση του μονοπωλίου των σπόρων διεθνώς και τον σταδιακό απόλυτο έλεγχό του από λίγους διεθνείς αγροτοβιομηχανικούς κολοσσούς έχει παίξει βέβαια ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, με την προώθηση (ειδικά τα τελευταία τρία χρόνια) νομικών συμφωνιών και συνθηκών που επιτρέπουν το γονιδιακό πατεντάρισμα φυτών, ζώων, βακτηρίων και ιών.
Παρά τους –λογικούς– φόβους των αγροτών ότι με αυτές τις ρυθμίσεις δεν θα μπορούν να καλλιεργούν τις δικές τους ποικιλίες, καθώς θα υποχρεώνονται να δηλώσουν την προέλευση των σπόρων τους, αν θέλουν να κυκλοφορούν «νόμιμα» τα προϊόντα τους στις αγορές, οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιτείνουν ότι πρόκειται για ένα μέτρο που… ευνοεί τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Δεν είναι η πρώτη φορά άλλωστε που εισάγονται τέτοιες ρυθμίσεις. Για παράδειγμα, στη Γαλλία έχουν ήδη απαγορευτεί οι σπόροι που προέρχονται από το ίδιο το αγρόκτημα και χρησιμοποιούνται για την επαναφύτευση της σοδειάς. Παρά την ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας, όμως, η εφαρμογή της ήταν… χαλαρή: υπήρχε ανεκτικότητα και ουσιαστικά οι γάλλοι αγρότες συνέχιζαν να χρησιμοποιούν κανονικά τους δικούς τους σπόρους. Εδώ και λίγο καιρό πέρασε νόμος που αυστηροποιεί πολύ το πλαίσιο, ώστε να είναι πλέον οι αγρότες αναγκασμένοι να αγοράζουν έτοιμους σπόρους.
Κάπου εδώ μένεις με ανοικτό το στόμα, ψάχνοντας –χωρίς πολλές πιθανότητες, βέβαια– να βρεις μια λογική εξήγηση για τέτοιες ρυθμίσεις, πέρα από την καταναγκαστική επιβολή μονοπωλίου στους σπόρους και τη νομοθετική επιβολή της αύξησης των κερδών των πολυεθνικών. Γιατί να θέλει ο άνθρωπος να εξαφανίσει τους ντόπιους σπόρους; Γιατί να θέλει να καταστρέψει τη βιοποικιλότητα; Γιατί να βγουν παράνομα τα ντόπια μαρούλια; Ξέρουν κάτι που δεν φανταζόμαστε; Προβληματίζεται κανείς… Σίγουρα όμως κανένας δεν μπορεί να προβληματιστεί τόσο όσο προβληματίστηκε η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να καταλήξει στην απόφαση για το ποια αγγούρια είναι νόμιμα και ποια όχι. Μη γελάτε, υπάρχουν και τέτοια. Αγγούρια που έχουν περάσει στην… παρανομία!
Από το 1998 η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει ντιρεκτίβα σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται η εμπορία στραβών αγγουριών, σε μια απόφαση που θα μπορούσε να ελεγχθεί μέχρι και για… σεξισμό. Επειδή οι νόμοι και οι κανόνες πρέπει να είναι σαφείς, πάντως, έχουν προβλέψει και εξαίρεση: τα αγγούρια που είναι ελαφρά κυρτά και συγκεκριμένα έχουν «ανώτερο ύψος καμπύλης 20 χιλιοστομέτρων και μήκος αγγουριού 10 εκατοστομέτρων» μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα… Αυτά ήταν νόμιμα, όπως ασφαλώς και τα εντελώς ίσια, τα γνωστά σε όλους μας νομοταγή αγγούρια. Χρειάστηκαν μάλιστα περίπου 20 χρόνια διαβουλεύσεων, ερευνών και γενικότερου brainstorming, προκειμένου να παρθεί αυτή η μνημειώδης, από όποια πλευρά κι αν τη δει κανείς, απόφαση.
Πάντως τέτοιου επιπέδου αποφάσεις των ταγών της ΕΕ, οδηγούν θέλοντας και μη σε αντίστοιχου επιπέδου συνειρμούς. Δεν μπορούμε δηλαδή παρά να σκεφτούμε ότι έστω κι αν η ζωή μετά το μνημόνιο έχει αποδειχθεί «αγγούρι» για τη μέση ελληνική οικογένεια, μπορούμε ωστόσο να έχουμε τη βεβαιότητα ότι πρόκειται για αγγούρι «αλφάδι» ή τέλος πάντων με ανώτερο ύψος καμπύλης τα 20 χιλιοστόμετρα. Μη μας πουν και βλάχους…
Παρά τους –λογικούς– φόβους των αγροτών ότι με αυτές τις ρυθμίσεις δεν θα μπορούν να καλλιεργούν τις δικές τους ποικιλίες, καθώς θα υποχρεώνονται να δηλώσουν την προέλευση των σπόρων τους, αν θέλουν να κυκλοφορούν «νόμιμα» τα προϊόντα τους στις αγορές, οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιτείνουν ότι πρόκειται για ένα μέτρο που… ευνοεί τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Δεν είναι η πρώτη φορά άλλωστε που εισάγονται τέτοιες ρυθμίσεις. Για παράδειγμα, στη Γαλλία έχουν ήδη απαγορευτεί οι σπόροι που προέρχονται από το ίδιο το αγρόκτημα και χρησιμοποιούνται για την επαναφύτευση της σοδειάς. Παρά την ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας, όμως, η εφαρμογή της ήταν… χαλαρή: υπήρχε ανεκτικότητα και ουσιαστικά οι γάλλοι αγρότες συνέχιζαν να χρησιμοποιούν κανονικά τους δικούς τους σπόρους. Εδώ και λίγο καιρό πέρασε νόμος που αυστηροποιεί πολύ το πλαίσιο, ώστε να είναι πλέον οι αγρότες αναγκασμένοι να αγοράζουν έτοιμους σπόρους.
Κάπου εδώ μένεις με ανοικτό το στόμα, ψάχνοντας –χωρίς πολλές πιθανότητες, βέβαια– να βρεις μια λογική εξήγηση για τέτοιες ρυθμίσεις, πέρα από την καταναγκαστική επιβολή μονοπωλίου στους σπόρους και τη νομοθετική επιβολή της αύξησης των κερδών των πολυεθνικών. Γιατί να θέλει ο άνθρωπος να εξαφανίσει τους ντόπιους σπόρους; Γιατί να θέλει να καταστρέψει τη βιοποικιλότητα; Γιατί να βγουν παράνομα τα ντόπια μαρούλια; Ξέρουν κάτι που δεν φανταζόμαστε; Προβληματίζεται κανείς… Σίγουρα όμως κανένας δεν μπορεί να προβληματιστεί τόσο όσο προβληματίστηκε η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να καταλήξει στην απόφαση για το ποια αγγούρια είναι νόμιμα και ποια όχι. Μη γελάτε, υπάρχουν και τέτοια. Αγγούρια που έχουν περάσει στην… παρανομία!
Από το 1998 η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει ντιρεκτίβα σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται η εμπορία στραβών αγγουριών, σε μια απόφαση που θα μπορούσε να ελεγχθεί μέχρι και για… σεξισμό. Επειδή οι νόμοι και οι κανόνες πρέπει να είναι σαφείς, πάντως, έχουν προβλέψει και εξαίρεση: τα αγγούρια που είναι ελαφρά κυρτά και συγκεκριμένα έχουν «ανώτερο ύψος καμπύλης 20 χιλιοστομέτρων και μήκος αγγουριού 10 εκατοστομέτρων» μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα… Αυτά ήταν νόμιμα, όπως ασφαλώς και τα εντελώς ίσια, τα γνωστά σε όλους μας νομοταγή αγγούρια. Χρειάστηκαν μάλιστα περίπου 20 χρόνια διαβουλεύσεων, ερευνών και γενικότερου brainstorming, προκειμένου να παρθεί αυτή η μνημειώδης, από όποια πλευρά κι αν τη δει κανείς, απόφαση.
Πάντως τέτοιου επιπέδου αποφάσεις των ταγών της ΕΕ, οδηγούν θέλοντας και μη σε αντίστοιχου επιπέδου συνειρμούς. Δεν μπορούμε δηλαδή παρά να σκεφτούμε ότι έστω κι αν η ζωή μετά το μνημόνιο έχει αποδειχθεί «αγγούρι» για τη μέση ελληνική οικογένεια, μπορούμε ωστόσο να έχουμε τη βεβαιότητα ότι πρόκειται για αγγούρι «αλφάδι» ή τέλος πάντων με ανώτερο ύψος καμπύλης τα 20 χιλιοστόμετρα. Μη μας πουν και βλάχους…
