Όρμος Βοιών, Νεάπολη, Κύθηρα και Ελαφόνήσος
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ
"Η ΑΥΓΗ" 17.05.2015
Αναβρασμός επικρατεί στους κατοίκους των Κυθήρων, της Ελαφονήσου και της ευρύτερης περιοχής των Βατίκων Λακωνίας μετά τη νέα απόπειρα του λιμενάρχη Νεάπολης να νομιμοποιήσει το παράνομο αγκυροβόλιο πλοίων. Έπειτα από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τη μετατροπή μιας παρθένας τουριστικής περιοχής σε Ελευσίνα ή Πέραμα προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την κρίσιμη περίοδο της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές για να περάσουν πλαγίως τη νομιμοποίηση του αγκυροβολίου πλοίων, σε μια περιοχή την οποία επισκέπτονται κάθε χρόνο περισσότεροι από 200.000 τουρίστες.
Ο λιμενάρχης Νεαπόλεως έδωσε -υποτίθεται για διαβούλευση- έναν ειδικό κανονισμό λειτουργίας του λιμανιού, σύμφωνα με τον οποίο επιτρέπεται να αγκυροβολούν πλοία για αλλαγή πληρωμάτων και τη διενέργεια ήπιων -υποτίθεται- δραστηριοτήτων στον όρμο Βοιών, δηλαδή μεταξύ Νεάπολης, Κυθήρων και Ελαφονήσου. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτήν τη γραφική περιοχή, με τις δαντελωτές ακτές και τις πανέμορφες παραλίες, επισκέπτονται κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες, Έλληνες και ξένοι. Και ενώ ο τουρισμός είναι όρος ζωής για την οικονομία της, οι επισκέπτες είναι αναγκασμένοι να βλέπουν σε απόσταση αναπνοής από τις καταγάλανες παραλίες τάνκερ και φορτηγά πλοία τα οποία αγκυροβολούν στην περιοχή.
Το πρόβλημα στον όρμο των Βατίκων ανέκυψε πριν από περίπου δέκα χρόνια, όταν τα πλοία εκδιώχθηκαν κακήν κακώς από την περιοχή της Πύλου μετά τη λειτουργία στο Ναυαρίνο γνωστού υπερπολυτελούς τουριστικού συγκροτήματος. Στον ίδιο όρμο, μια ανάσα από τη στεριά, βρίσκεται η αρχαιότερη βυθισμένη πολιτεία στον κόσμο, το Παυλοπέτρι, που έχει προκαλέσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον των αρχαιολόγων και έχει γίνει ντοκιμαντέρ από το BBC.
Σύμφωνα με το σχέδιο ειδικού κανονισμού που έφτιαξε ο λιμενάρχης, τα πλοία μπορούν να αγκυροβολούν 800 μέτρα από την ακτή, αλλά το όριο αυτό μπορεί να γίνει "λάστιχο" ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, που σημαίνει πως δεν υπάρχει πρακτικά όριο, ενώ εγκαταλείπεται και η παλαιότερη δέσμευση για αγκυροβολία των πλοίων εκτός της νοητής γραμμής που σχηματίζεται από το άκρο της Ελαφονήσου με το λιμάνι του Παλαιόκαστρου, δηλαδή εκτός του κλειστού όρμου Βοιών. Ο όρμος θεωρείται λιμάνι καταφυγής, πράγμα που σημαίνει ότι όποιο πλοίο έχει πρόβλημα μπορεί να προσορμίζει. Σε κάθε περίπτωση, όμως, λιμάνι καταφυγής δεν επιτρέπεται να γειτνιάζει με ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές και περιοχές μεγάλου οικονομικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος. H βυθισμένη πολιτεία του Παυλοπετρίου, η περιοχή Natura της λίμνης Στρογγύλη και ο τουρισμός, που αιμοδοτεί την οικονομία, αποτελούν ασφαλώς απαγορευτικά στοιχεία για να χαρακτηριστεί ο όρμος Βοιών λιμάνι καταφυγής.
Με τον ειδικό κανονισμό που προτείνεται, επιτρέπεται ο καθαρισμός των προπελών πλοίων χωρίς πρακτικά κανέναν έλεγχο. Μέχρι σήμερα, κανείς από το λιμεναρχείο, όπως λένε οι κάτοικοι, δεν ελέγχει τα πλοία και τις εργασίες που γίνονται, αφού το σκάφος του Λιμενικού είναι μονίμως δεμένο στον μώλο. Οι κάτοικοι καταγγέλλουν ότι δεν υπάρχει κανείς έλεγχος για τις εργασίες που γίνονται στα πλοία, ούτε τις περισσότερες φορές παρίσταται τελώνης στις τροφοδοσίες και στην αλλαγή πληρωμάτων. Καταγγέλλουν ακόμη ότι δύτες δουλεύουν ημέρες και νύχτες στα ύφαλα των πλοίων χωρίς κανείς να ελέγχει τι κάνουν. Στην πραγματικότητα, λένε, γίνονται πειρατικά εργασίες συντήρησης, χωρίς κανέναν έλεγχο από τη λιμενική αρχή (βλέπε σχετικό βίντεο - ντοκουμέντο στο Διαδίκτυο).
Κατά περίεργο τρόπο, μάλιστα, ο λιμενάρχης εξαντλεί τους ελέγχους σε όσους τολμούν να φωτογραφίζουν τις λάντζες από τη στεριά και επιβάλλει πρόστιμα, όπως στον ιδιοκτήτη τοπικού ραδιοφώνου, ο οποίος τόλμησε να τραβήξει φωτογραφίες. Υπό αυτές τις συνθήκες και προκειμένου να διασκεδάσει τις καταγγελίες των κατοίκων, θα ήταν ευχής έργο να προσκομίσει ο λιμενάρχης τους ελέγχους που έχει διενεργήσει στα εκατοντάδες πλοία που αγκυροβολούν στην περιοχή κατά τη διάρκεια κάθε έτους, καθώς και τα τέλη που έχουν καταβάλλει, αν έχουν καταβάλλει έστω και ένα ευρώ, όπως θα συνέβαινε στον Πειραιά για παράδειγμα.
Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί μια περίεργη σύμπτωση. Το τοπικό ραδιόφωνο "Μουσικός Παλμός" έχει χτυπηθεί με μαφιόζικο τρόπο, ενώ ο ιδιοκτήτης του έχει μηνυθεί από ιδιοκτήτες των λέμβων επειδή προβάλλει τα αιτήματα των κατοίκων κατά του αγκυροβολίου. Με μαφιόζικο τρόπο κάποιοι πυροβόλησαν και κατέστρεψαν την κεραία του στην Ελαφόνησο, με αποτέλεσμα ο σταθμός να εκπέμπει ασθενές σήμα και να μην ακούγεται στην περιοχή και ο ιδιοκτήτης να έχει υποστεί οικονομική καταστροφή. Περίεργη σύμπτωση, πραγματικά...
Κατά του αγκυροβολίου έχουν ταχθεί ο Δήμοι Κυθήρων, Ελαφονήσου και πρώην Βοιών, ο αντιπεριφερειάρχης Νήσων της Περιφέρειας Αττικής Π. Χατζηπέρος, όπως και όλοι οι τοπικοί φορείς που διαβλέπουν τον τεράστιο κίνδυνο για τον τουρισμό. Επιπροσθέτως, αξίζει να επισημανθεί πως η τροφοδοσία των πλοίων γίνεται με εμπορεύματα που μεταφέρουν νταλίκες από τον Πειραιά και δεν προσφέρουν ούτε ευρώ στην τοπική οικονομία. Μέχρι σήμερα, το υπουργείο Ναυτιλίας, το Λιμενικό και το Λιμεναρχείο Νεάπολης υποστήριζαν πως η δραστηριότητα είναι νόμιμη και σύμφωνη με τον Γενικό Κανονισμό Λιμένα Νεάπολης (ΦΕΚ 1136 Β/1997), καθώς και την ΚΥΑ 8312.23.β/11/09/13.5.2009.
Οι θέσεις των φορέων και κατοίκων επ' αυτού είναι οι εξής:
* Ο Γενικός Κανονισμός Λιμένα δεν είναι επαρκής για να διενεργούνται οι αγκυροβολίες και επ' αυτού έχει αποφανθεί το ΣτΕ με την αριθ. 1081/2007 απόφασή του, με την οποία αποφαίνεται ότι για τη διενέργεια αγκυροβολιών απαιτείται και Ειδικός Κανονισμός Λιμένα. Ορίζει δε πως και υπάρχοντες Ειδικοί Κανονισμοί που δεν περιλαμβάνουν ρυθμίσεις προστασίας οικοσυστημάτων και εννόμων αγαθών θεωρούνται παράνομοι.
* Οι αγκυροβολίες και λοιπές δραστηριότητες στον όρμο των Βατίκων έως σήμερα γίνονται χωρίς την ύπαρξη Ειδικού Κανονισμού.
* Το σύννομο των εργασιών που αναφέρονται στην ΚΥΑ 8312.23.β/11/09/13.5.2009 αφορούν εργασίες που λαμβάνουν χώρα σε πλοία αγκυροβολημένα σε εγκεκριμένα αγκυροβόλια (Πέραμα, Ελευσίνα, Σύρο κ.λπ.) και όχι σε μη νόμιμα αγκυροβόλια, όπου δεν υπάρχει και Ειδικός Κανονισμός. Για τους λόγους αυτούς, το υπουργείο θα έπρεπε να είχε διακόψει τη δραστηριότητα τουλάχιστον από το 2011 που έγινε αποδέκτης των υπομνημάτων των φορέων.
* Στον όρμο των Βοιών η πολιτεία έχει απαγορεύσει την αλιεία με συρόμενα εργαλεία για να προστατευτεί ως τόπος αναπαραγωγής των ψαριών και να προστατευτούν τα λιβάδια Ποσειδωνίας ως βιότοπός τους. Εντούτοις, καταστρέφεται από τις αγκυροβολίες των πλοίων, τα ψάρια τείνουν να εξαφανιστούν, ενώ τον τελευταίο χρόνο υπάρχει ραγδαία αύξηση λαγόψαρων, που ενδεχομένως σχετίζεται με την παρουσία των πλοίων και τους αφερματισμούς τους. Μεγάλος είναι ο κίνδυνος για το θαλάσσιο περιβάλλον από τους παράνομους υφαλοκαθαρισμούς.
* Από τη δραστηριότητα αυτή υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων, πλήττεται ο τουρισμός της περιοχής (Ελαφόνησος, Νεάπολη, Κύθηρα), απαξιώνονται υποδομές και επενδύσεις στον τομέα αυτό, ενώ αποθαρρύνεται η περαιτέρω ανάπτυξή τους. Περιβαλλοντικά υποβαθμίζεται το θαλάσσιο οικοσύστημα του όρμου με συρρίκνωση της αλιείας.
Και ενώ μετά τις συνεχείς αντιδράσεις κατοίκων και φορέων το αρχηγείο του Λιμενικού (σήμα Φ 514.2/2013 / Αρ. Σχ. 3671) είχε δώσει εντολή για την αναζήτηση χώρου προς χωροθέτηση αγκυροβολίου εκτός του όρμου των Βατίκων, ο τοπικός λιμενάρχης για ακόμη μια φορά καιροφυλακτεί και φέρνει προς έγκριση έναν εξοντωτικό για τον τόπο Ειδικό Κανονισμό. Φαίνεται πως κάποιοι θέλουν να μετατρέψουν σε "Σκουριές" μια πανέμορφη περιοχή.
Ελπίζουμε ότι το υπουργείο Ναυτιλίας δεν θα επιτρέψει μια τέτοια ατιμία για χάρη ορισμένων ισχυρών, απ' ό,τι φαίνεται, συμφερόντων εις βάρος του γενικού συμφέροντος της περιοχής, που είναι παντελώς αντίθετο με το αγκυροβόλιο πλοίων. Άλλωστε, όσοι το προσπάθησαν στο παρελθόν αναγκάστηκαν, κάτω από τις αντιδράσεις των κατοίκων, να το πάρουν πίσω.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ
"Η ΑΥΓΗ" 17.05.2015
Ο λιμενάρχης Νεαπόλεως έδωσε -υποτίθεται για διαβούλευση- έναν ειδικό κανονισμό λειτουργίας του λιμανιού, σύμφωνα με τον οποίο επιτρέπεται να αγκυροβολούν πλοία για αλλαγή πληρωμάτων και τη διενέργεια ήπιων -υποτίθεται- δραστηριοτήτων στον όρμο Βοιών, δηλαδή μεταξύ Νεάπολης, Κυθήρων και Ελαφονήσου. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτήν τη γραφική περιοχή, με τις δαντελωτές ακτές και τις πανέμορφες παραλίες, επισκέπτονται κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες, Έλληνες και ξένοι. Και ενώ ο τουρισμός είναι όρος ζωής για την οικονομία της, οι επισκέπτες είναι αναγκασμένοι να βλέπουν σε απόσταση αναπνοής από τις καταγάλανες παραλίες τάνκερ και φορτηγά πλοία τα οποία αγκυροβολούν στην περιοχή.
Το πρόβλημα στον όρμο των Βατίκων ανέκυψε πριν από περίπου δέκα χρόνια, όταν τα πλοία εκδιώχθηκαν κακήν κακώς από την περιοχή της Πύλου μετά τη λειτουργία στο Ναυαρίνο γνωστού υπερπολυτελούς τουριστικού συγκροτήματος. Στον ίδιο όρμο, μια ανάσα από τη στεριά, βρίσκεται η αρχαιότερη βυθισμένη πολιτεία στον κόσμο, το Παυλοπέτρι, που έχει προκαλέσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον των αρχαιολόγων και έχει γίνει ντοκιμαντέρ από το BBC.
Σύμφωνα με το σχέδιο ειδικού κανονισμού που έφτιαξε ο λιμενάρχης, τα πλοία μπορούν να αγκυροβολούν 800 μέτρα από την ακτή, αλλά το όριο αυτό μπορεί να γίνει "λάστιχο" ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, που σημαίνει πως δεν υπάρχει πρακτικά όριο, ενώ εγκαταλείπεται και η παλαιότερη δέσμευση για αγκυροβολία των πλοίων εκτός της νοητής γραμμής που σχηματίζεται από το άκρο της Ελαφονήσου με το λιμάνι του Παλαιόκαστρου, δηλαδή εκτός του κλειστού όρμου Βοιών. Ο όρμος θεωρείται λιμάνι καταφυγής, πράγμα που σημαίνει ότι όποιο πλοίο έχει πρόβλημα μπορεί να προσορμίζει. Σε κάθε περίπτωση, όμως, λιμάνι καταφυγής δεν επιτρέπεται να γειτνιάζει με ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές και περιοχές μεγάλου οικονομικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος. H βυθισμένη πολιτεία του Παυλοπετρίου, η περιοχή Natura της λίμνης Στρογγύλη και ο τουρισμός, που αιμοδοτεί την οικονομία, αποτελούν ασφαλώς απαγορευτικά στοιχεία για να χαρακτηριστεί ο όρμος Βοιών λιμάνι καταφυγής.
Με τον ειδικό κανονισμό που προτείνεται, επιτρέπεται ο καθαρισμός των προπελών πλοίων χωρίς πρακτικά κανέναν έλεγχο. Μέχρι σήμερα, κανείς από το λιμεναρχείο, όπως λένε οι κάτοικοι, δεν ελέγχει τα πλοία και τις εργασίες που γίνονται, αφού το σκάφος του Λιμενικού είναι μονίμως δεμένο στον μώλο. Οι κάτοικοι καταγγέλλουν ότι δεν υπάρχει κανείς έλεγχος για τις εργασίες που γίνονται στα πλοία, ούτε τις περισσότερες φορές παρίσταται τελώνης στις τροφοδοσίες και στην αλλαγή πληρωμάτων. Καταγγέλλουν ακόμη ότι δύτες δουλεύουν ημέρες και νύχτες στα ύφαλα των πλοίων χωρίς κανείς να ελέγχει τι κάνουν. Στην πραγματικότητα, λένε, γίνονται πειρατικά εργασίες συντήρησης, χωρίς κανέναν έλεγχο από τη λιμενική αρχή (βλέπε σχετικό βίντεο - ντοκουμέντο στο Διαδίκτυο).
Κατά περίεργο τρόπο, μάλιστα, ο λιμενάρχης εξαντλεί τους ελέγχους σε όσους τολμούν να φωτογραφίζουν τις λάντζες από τη στεριά και επιβάλλει πρόστιμα, όπως στον ιδιοκτήτη τοπικού ραδιοφώνου, ο οποίος τόλμησε να τραβήξει φωτογραφίες. Υπό αυτές τις συνθήκες και προκειμένου να διασκεδάσει τις καταγγελίες των κατοίκων, θα ήταν ευχής έργο να προσκομίσει ο λιμενάρχης τους ελέγχους που έχει διενεργήσει στα εκατοντάδες πλοία που αγκυροβολούν στην περιοχή κατά τη διάρκεια κάθε έτους, καθώς και τα τέλη που έχουν καταβάλλει, αν έχουν καταβάλλει έστω και ένα ευρώ, όπως θα συνέβαινε στον Πειραιά για παράδειγμα.
Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί μια περίεργη σύμπτωση. Το τοπικό ραδιόφωνο "Μουσικός Παλμός" έχει χτυπηθεί με μαφιόζικο τρόπο, ενώ ο ιδιοκτήτης του έχει μηνυθεί από ιδιοκτήτες των λέμβων επειδή προβάλλει τα αιτήματα των κατοίκων κατά του αγκυροβολίου. Με μαφιόζικο τρόπο κάποιοι πυροβόλησαν και κατέστρεψαν την κεραία του στην Ελαφόνησο, με αποτέλεσμα ο σταθμός να εκπέμπει ασθενές σήμα και να μην ακούγεται στην περιοχή και ο ιδιοκτήτης να έχει υποστεί οικονομική καταστροφή. Περίεργη σύμπτωση, πραγματικά...
Κατά του αγκυροβολίου έχουν ταχθεί ο Δήμοι Κυθήρων, Ελαφονήσου και πρώην Βοιών, ο αντιπεριφερειάρχης Νήσων της Περιφέρειας Αττικής Π. Χατζηπέρος, όπως και όλοι οι τοπικοί φορείς που διαβλέπουν τον τεράστιο κίνδυνο για τον τουρισμό. Επιπροσθέτως, αξίζει να επισημανθεί πως η τροφοδοσία των πλοίων γίνεται με εμπορεύματα που μεταφέρουν νταλίκες από τον Πειραιά και δεν προσφέρουν ούτε ευρώ στην τοπική οικονομία. Μέχρι σήμερα, το υπουργείο Ναυτιλίας, το Λιμενικό και το Λιμεναρχείο Νεάπολης υποστήριζαν πως η δραστηριότητα είναι νόμιμη και σύμφωνη με τον Γενικό Κανονισμό Λιμένα Νεάπολης (ΦΕΚ 1136 Β/1997), καθώς και την ΚΥΑ 8312.23.β/11/09/13.5.2009.
Οι θέσεις των φορέων και κατοίκων επ' αυτού είναι οι εξής:
* Ο Γενικός Κανονισμός Λιμένα δεν είναι επαρκής για να διενεργούνται οι αγκυροβολίες και επ' αυτού έχει αποφανθεί το ΣτΕ με την αριθ. 1081/2007 απόφασή του, με την οποία αποφαίνεται ότι για τη διενέργεια αγκυροβολιών απαιτείται και Ειδικός Κανονισμός Λιμένα. Ορίζει δε πως και υπάρχοντες Ειδικοί Κανονισμοί που δεν περιλαμβάνουν ρυθμίσεις προστασίας οικοσυστημάτων και εννόμων αγαθών θεωρούνται παράνομοι.
* Οι αγκυροβολίες και λοιπές δραστηριότητες στον όρμο των Βατίκων έως σήμερα γίνονται χωρίς την ύπαρξη Ειδικού Κανονισμού.
* Το σύννομο των εργασιών που αναφέρονται στην ΚΥΑ 8312.23.β/11/09/13.5.2009 αφορούν εργασίες που λαμβάνουν χώρα σε πλοία αγκυροβολημένα σε εγκεκριμένα αγκυροβόλια (Πέραμα, Ελευσίνα, Σύρο κ.λπ.) και όχι σε μη νόμιμα αγκυροβόλια, όπου δεν υπάρχει και Ειδικός Κανονισμός. Για τους λόγους αυτούς, το υπουργείο θα έπρεπε να είχε διακόψει τη δραστηριότητα τουλάχιστον από το 2011 που έγινε αποδέκτης των υπομνημάτων των φορέων.
* Στον όρμο των Βοιών η πολιτεία έχει απαγορεύσει την αλιεία με συρόμενα εργαλεία για να προστατευτεί ως τόπος αναπαραγωγής των ψαριών και να προστατευτούν τα λιβάδια Ποσειδωνίας ως βιότοπός τους. Εντούτοις, καταστρέφεται από τις αγκυροβολίες των πλοίων, τα ψάρια τείνουν να εξαφανιστούν, ενώ τον τελευταίο χρόνο υπάρχει ραγδαία αύξηση λαγόψαρων, που ενδεχομένως σχετίζεται με την παρουσία των πλοίων και τους αφερματισμούς τους. Μεγάλος είναι ο κίνδυνος για το θαλάσσιο περιβάλλον από τους παράνομους υφαλοκαθαρισμούς.
* Από τη δραστηριότητα αυτή υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων, πλήττεται ο τουρισμός της περιοχής (Ελαφόνησος, Νεάπολη, Κύθηρα), απαξιώνονται υποδομές και επενδύσεις στον τομέα αυτό, ενώ αποθαρρύνεται η περαιτέρω ανάπτυξή τους. Περιβαλλοντικά υποβαθμίζεται το θαλάσσιο οικοσύστημα του όρμου με συρρίκνωση της αλιείας.
Και ενώ μετά τις συνεχείς αντιδράσεις κατοίκων και φορέων το αρχηγείο του Λιμενικού (σήμα Φ 514.2/2013 / Αρ. Σχ. 3671) είχε δώσει εντολή για την αναζήτηση χώρου προς χωροθέτηση αγκυροβολίου εκτός του όρμου των Βατίκων, ο τοπικός λιμενάρχης για ακόμη μια φορά καιροφυλακτεί και φέρνει προς έγκριση έναν εξοντωτικό για τον τόπο Ειδικό Κανονισμό. Φαίνεται πως κάποιοι θέλουν να μετατρέψουν σε "Σκουριές" μια πανέμορφη περιοχή.
Ελπίζουμε ότι το υπουργείο Ναυτιλίας δεν θα επιτρέψει μια τέτοια ατιμία για χάρη ορισμένων ισχυρών, απ' ό,τι φαίνεται, συμφερόντων εις βάρος του γενικού συμφέροντος της περιοχής, που είναι παντελώς αντίθετο με το αγκυροβόλιο πλοίων. Άλλωστε, όσοι το προσπάθησαν στο παρελθόν αναγκάστηκαν, κάτω από τις αντιδράσεις των κατοίκων, να το πάρουν πίσω.
